Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wpraktycesądowej,zwłaszczamonarszej,zaczętojednak,prawdo-
podobniepodwpływemprawobcych,wyróżniaćipoddawaćkarzepew-
nedziałaniasprawcówzmierzającedopopełnieniaprzestępstwa.Kwe-
stietebyłysłabouregulowane,rzadkabowiemteżbyławstosunkudo
nichgłębszarefleksja.Doczynów,jakwiadomo,podchodzonownajdaw-
niejszymprawiepolskimwsposóbkazuistyczny.Wskutektegojedynie
szczególneprzypadki,bezpośredniozagrażająceporządkowipubliczne-
mu,awięctakie,którepozostawaływsferzezainteresowaniainstytucji
państwa,podlegałyrozszerzonejinterpretacji.Przypadkówtychniebyło
wdawnymprawiewiele.Obejmowałyonetakieprzestępstwa,jaknp.
usiłowaniezdradystanu,zajściedrogipołączoneznastawaniemnaży-
cie,nastawianiesiecinazwierzynęwlasachpanującegolubpanaziemi.
Zasadyodpowiedzialnościprywatnejniedawałyjeszczepodstawdo
powszechnegopociąganiadoodpowiedzialnościzaczynyniedokonane.
Stądjedyniewokreślonychprzypadkachkaraniuzestronyinstytucji
państwapodlegałjużwykrytysamzamiarpopełnieniaprzestępstwa,
polegającynaprzygotowaniusiędoniego.Najpoważniejszymiprze-
stępstwami,powodującymizastosowaniewzmożonejrepresjikarnej,
byłyobjętewspólnymmianemprzestępstwaobrazymajestatu.Zostały
wyodrębnionewXIIIw.,aichkaranierozciąganotakżenasamzamiar
iprzygotowanie.
Napodobnejzasadziepraktykainstytucjipaństwowychwyodrębniła
jeszczewXIIIw.czyny,wktórychzamierzanojedyniedokonaćprzestęp-
stwa.Byłytosytuacje,wktórychniedochodziłowprawdziedoprzestęp-
stwa,alewktórychujawniłsięzamiarjegopopełnienia.Byłytoczynyblis-
kiekonstrukcjiusiłowania.
1.2.3.2.2.Rodzajeprzestępstw
Podziałnaprzestępstwaprywatneipublicznezarysowałsięjużwprawie
rodzajeprzestępstw
najdawniejszym.Przestępstwapubliczneutożsamianoznaruszeniemmi-
ru,atakżezprzestępstwamiściganymizurzędu.Procestenbyłzwiąza-
nyzumacnianiemsięstrukturwładzypaństwowejirozszerzaniemsię
ingerencjiinstytucjimonarszychwkwestiebezpieczeństwaiporządku
publicznego.Tendencjatautrzymywałasiędługiczas,nabierającwokre-
siepóźniejszymcharakterustałegooddziaływaniazestronyinstytucji
ogólnopaństwowych.
Zakresprzestępstwpublicznychbyłbardzoszeroki.Praktykasądowa
zXIIiXIIIstuleciawskazujenaliczneprzestępstwaściganezurzędu.Już
przestępstwa
wokresiekształtowaniasiępaństwapolskiego,wrazzrozwojemstruk-
ściganezurzędu
turwładzy,zostaływyodrębnioneprzestępstwaprzeciwkopanującemu
ipaństwu.Zbiegiemlatnastępowałrozwójtejkategoriiprzestępstw.
Przedewszystkimnależałydonichprzestępstwa,którenaruszałyin-
terespanującegoipaństwa,wtymnastawanienażycieksięcia,dążenie
44