Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dopozbawieniagowładzy,buntyizdrada,przestępstwagodzącewin-
teresymaterialnepanującego(skarbu),awśródnichnaruszenieregaliów,
zamachynamajątekksiążęcy,niepłaceniedanin,podatków,niewywiązy-
waniesięzposług.
Poważnymizbrodniamibyłyprzestępstwaskarbowe.Należałydo
nichprzestępstwaprzeciwkointeresommajątkowympanującego,
wszczególnościnaruszeniełowieckiegoregaleksiążęcego,niedopilno-
waniebobrówisokołówprzezzobowiązanychdotegobobrowników
isokolników,wyprowadzanieludziksiążęcychzposiadłościksięcia,fał-
szowaniemonet,miariwag.
Ściganietychprzestępstwodsamegopoczątkunależałodoarbitral-
nychdecyzjiwładcylubzastępującegogosędziego.Chodziłotubowiem
osprawynajżywiejinteresującewładzępaństwową.Dlategotylkostatu-
tyszczegółowe,dotyczącegłówniestosunkówgospodarczych,normo-
wałydalszeprzestępstwaprzeciwinteresomskarbu,jaknp.nienależne
domaganiesięświadczeńodżupkrólewskich,zabórprzezurzędników
częścidochodównależnychskarbowi,używaniewobiegumonetyobcej
(poedykcieoprzymusowymstosowaniumonetykrajowej)czyfałszer-
stwomonetyipuszczaniejejwobieg.
Doprzestępstwpublicznychzaliczanoprzestępstwaprzeciwkoreligii
panującej,przestępstwasłużboweurzędników,niewywiązywaniesięzobo-
wiązkusłużbywojskowej,naruszaniepowagisąduiporządkuwnim.
Przestępcypopełniającyczynyprzeciwkowładzymonarszejbyliokre-
ślanijakogłówniwrogowiewładcy.Przestępstwaprzeciwkowładzymo-
narszejiKościołowibyłyzagrożonenajwyższymikaramipaństwowymi.
Doprzestępstwściganychzurzęduzaliczanorównieżprzestępstwa,
któretylkopośredniogodziływspokójpubliczny,stwarzająctymsamym
stanniepewnościżyciaimienia,alebezpośredniowyrządzałyszkodę
jednostkom.Zewzględunazagrożeniebezpieczeństwapublicznegości-
ganozurzęduzabójstwaizranieniazreguływmiejscachotoczonychmi-
rem,podpalenia,rozbojeikradzieże,sprowadzaniedokrajuiprzecho-
wywanieprzestępców,najcięższegwałty,jakzgwałceniekobiety.
Władzapaństwowamogłaścigaćzurzędutakżeinneprzestępstwa.
Możnazauważyćpewnąprawidłowość:tam,gdziewładzawpaństwach
dzielnicowychbyłasilniejsza,zakresściganiabyłszerszy,tamzaś,gdzie
byłaonasłabsza,zakresściganiazwężałsię.Dokładnegorozgraniczenia
przestępstwpublicznych(ściganychzurzędu)iprywatnychwtymczasie
niebyło.
1.2.3.2.3.Karywnajdawniejszymprawiepolskim
Karawdawnymprawiepolskimstanowiłaintegralnączęśćodpowiedzial-
pojęciekary
nościkarnej.Traktowanabyłajakosankcjazanaruszenieporządkuspo-
wnajdawniejszym
łecznego.Rozwójpojęciakarywdawnymprawiepolskimzmierzałdo
prawiepolskim
45