Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Teoriapolityczna
stosunkówmiędzynarodowych
27
nadprawamipaństw.Skutkiemtakiegorozstrzygnięciajestobowiązekbudowy
strukturyrządzeniamiędzynarodowego,którawprowadzaizabezpieczaindywi-
dualneludzkieprawa,włączającwtoprawodoudziałuwkonstytucyjnejdemo-
kracjiiprawodosubstancjalnejegalitarnejsprawiedliwościdystrybutywnej
47
.
PoczątkowoRawlszastosowałkoncepcjęDsytuacjipierwotnej”(originalposition)do
modelowaniapodstawowychzasadnormującychDfunkcjonowaniepodstawowej
strukturyspołecznejito[takich–A.G.],żebyłybyonezgodnezprzeświadcze-
niempotocznym,którekażewfairness
48
dostrzegaćrdzeńideisprawiedliwości”
49
.
Mówiącopodstawowejstrukturzespołeczeństwa,któramabyćprzedmiotem
sprawiedliwości,Rawlsograniczajądogłównychinstytucjispołeczeństwa(praw-
naochronawolnościmyśliisumienia,konkurencyjnyrynek,prywatnawłasność
środkówprodukcji,monogamicznarodzina),rezygnujączDrozpatrywaniawielu
zagadnień,którepełnateoriasprawiedliwościmusiałabyobjąćswoimzasięgiem,
naprzykładtakichjakzagadnieniesprawiedliwościstosunkówmiędzynarodo-
wych”
50
.ZarównowTeoriisprawiedliwości(1971),jakiwLiberalizmiepolitycznym
(1993)Rawlsdowodzi,żeumieszczenizaDzasłonąniewiedzy”decydenciwybiorą
dwiepodstawowezasadysprawiedliwości:zasadęrównejwolnościizasadęrów-
nychmożliwościdlawszystkich
51
.Jednakwkońcowymokresieswegożycia,
wPrawieludów(1999),Rawls,odwołującsięponowniedoDsytuacjipierwotnej”
iDzasłonyniewiedzy”,budujeTPSM.ZaDzasłonąniewiedzy”,zamiastjednostek,
umieszczareprezentantówludów.Typypaństw,którebadazazasłoną,tozarówno
liberalnedemokracje,jakiDprzyzwoitepaństwahierarchiczne”.Teostatnieniesą
państwamidemokratycznymi,aledysponująkonsultacyjnymiprocesamidecyzyj-
nymiiprzestrzegająminimalnegozestawuprawpodstawowych.Pytaniestawiane
przezRawlsadotyczyzasadsprawiedliwości,jakiewybiorąreprezentancitakich
państw/ludów?
LiczniautorzyoceniajązasadywydobyteprzezRawlsazDsytuacjipierwotnej”,
wktórejzazasłonąznajdująsięludy/państwa,jakokonserwatywne.Zawierająone
wieleelementówobecnychwistniejącymporządkumiędzynarodowymwformie
prawamiędzynarodowegoisąsprawiedliwe.JednakRawlsniewymieniawśród
nichjakiegokolwiekzobowiązaniadoredystrybucjibogactwa,zasobów,know-how
czyteżprzyjęciademokratycznychformrządu
52
.Opowiadającsięprzeciwkota-
kiemupaństwocentryzmowi,Moellendorfgłosikoniecznośćpowrotudokosmo-
politycznejDsytuacjipierwotnej”,obecnejwewcześniejszychpracachRawlsa.
WpracachtychDsytuacjapierwotna”byłamodelemdookreśleniazasadsprawie-
47
Moellendorf(2002,s.14).
48
Porębski(1998,s.XVIII),mówiącozasadachsprawiedliwościpojmowanejjakofairness,uznajezawielką
szkodęiniewygodęfakt,żebraknamdokładnegopolskiegoodpowiednikategoterminu.Samtłumaczygo
jakoDbezstronnośćiuczciwośćzarazem”,używającdalejokreśleniabezstronność.
49
50
51
52
Ibid.
Ibid.,s.XIX.
Frost(2004,s.57).
Ibid.
