Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Muzeumpubliczne:odinstrumentuedukacjidoprzestrzenidoświadczeń
17
gii.Wswoichbadaniachdążądozdemaskowaniaowychstruktur,rytuałów
iprocedurorazrelacjizachodzącychpomiędzyobiektamiaideologicznymi
procesamiperswazji.
4
EileanHooper-Greenhillargumentuje,żepublicznemuzeumzostałood
samegopoczątkuukształtowanejakoinstytucjaodwóchsprzecznychfunk-
cjach:elitarnejświątynisztukiiutylitarnegoinstrumentudemokratycznejedu-
kacji.Późniejdodanazostałafunkcjatrzecia:dyscyplinowaniespołeczeństwa.
OdwołującsiędoFoucaultowskiejkoncepcjiepisteme
5–renesansowej,klasycznej
inowożytnej–badaczkaprzeanalizowałastrukturęifunkcjemuzeówwpo-
szczególnychokresach.Każdyznichreprezentujeokreślonyzbiórcechcharak-
terystycznych,aprzejścieodjednegododrugiegooznacza„kulturowyiepis-
temologicznywstrząs,wyrwębędącąprzejawemcałkowitegoprzedefiniowania
wiedzy”.
6
Funkcjąrenesansowychkolekcjibyłoodtworzenieświatawminiaturze
wokółcentralnejpostaciwładcy–księcia,cowsposóbsymbolicznypotwier-
dzałojegorzeczywistądominacjęnadświatem.Renesansowaepistemepod
powierzchniąrzeczyodkrywałaukrytezwiązkisensuiznaczenia,kolekcjebyły
zatemorganizowanetak,byzademonstrowaćhierarchieświataorazpodo-
bieństwazbliżającerzeczydosiebie.Światiwszystkiewypełniającegoprzed-
miotybyłyzesobąpowiązanenanieskończonąilośćróżnychukrytychisekret-
nychsposobów.Możnabyłojeodkryćłączącznakiwidzialnezichprawdziwym
znaczeniem.To,cobyłowidzialne,istniałocelemwskazywanianato,conie-
widzialne.Światbyłuniwersumznakówczekającychnaodczytanieinie-
skończonąinterpretacjępodstawowejstrukturywiedzy.Nieistniałysposoby
weryfikacji:legendy,opowieści,pogłoski,rzeczymaterialne–wszystkoofero-
wałomożliwościodkryciapodobieństwairelacji.Niczegonieodrzucano,ponie-
ważwszystkobyłopotencjalnie„prawdziwe”.
Wwiekusiedemnastymrenesansowaepistemezaczęłasłabnąćnakorzyść
zasadklasyfikacjinazwanychprzezFoucaultaklasycznąepistemeimuzeazaczęły
funkcjonowaćwedługinnegoprogramu.Nowezasadynaukowejtaksonomii
akcentowałynieukrytepodobieństwa,aleobserwowalneróżnicepomiędzy
rzeczami,zaśteostatniebyłyaranżowanewserie,obiektyzwykłe–wzwiązku
zfunkcjąreprezentacji–uzyskałyprzewagęnadniezwykłymiiegzotycznymi.
4Zob.naprzykład:DanielJ.Sherman,IritRogoff,Introduction:FrameworksforCriticalAnalysis,
[w:]MuseumCulture.Histories–Discourses–Spectacles,op.cit.,s.x-xi.
5„[...]przezepistemerozumiemyzespółrelacji,któremogąłączyćwjakiejśepocepraktyki
dyskursywneumożliwiającepojawieniesięfigurepistemologicznych,naukiewentualniesystemów
sformalizowanych.[...]Epistemeniejestformąpoznaniaczytypemracjonalności,któryprzenikając
najróżniejszenauki,miałbymanifestowaćnadrzędnąjednośćjakiegośpodmiotu,jakiegośduchalub
jakiejśepoki;tozespółstosunków,jakiemożnaodkryćdladanejepokipomiędzynaukami,kiedybada
sięjenapoziomieregularnościdyskursu”,zob.MichelFoucault,Archeologiawiedzy,przekładiopraco-
wanieAndrzejSiemek,DeAgostini,Warszawa2002,s.224.
6EileanHooper-Greenhill,MuseumsandtheShapingofKnowledge,Routledge,London–NewYork
1992,s.12.
