Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Historia
lokalnej.Nieprzypadkowowefrancuskimwydawnictwieznalazłysiętakiehasła
jakMarsylianka,bitwapodVerdunczyBastylia.Wkażdymprzypadkuchodziło
bowiemomiejscewprzestrzenikulturowejcharakterystycznejdladanejspołecz-
ności,będącetworzywemjejhistorycznegoimaginarium.
Nieulegawątpliwości,żeprogrambadawczyzaproponowanyizrealizowa-
nyprzezfrancuskiegohistorykawistotnysposóbwpłynąłnaukształtowanie
sięswoistegoparadygmatustudiównadpamięciąhistoryczną.Zduchaprojektu
P
.Noryijegowspółpracownikówwyrosłykolejnepublikacjeodnoszącesiędo
europejskich,narodowychiregionalnychmiejscpamięci.Ukazałysięonem.in.
weWłoszech,wNiemczech,Austrii,Holandii,Luksemburgu.Dotejinspiracji
odwołujesiętakżepublikacjaPolsko-niemieckiemiejscapamięci.
Nieoznaczato,żekulturowo-historycznepodejściedostudiównadpamięcią
ograniczasiędokonceptuP
.Nory.Jakokonkurencyjnewobecniegoujęciamoż-
nawtymkontekściewymienićchoćbyzbiórstudiówpodredakcjąEricaHobs-
bawmaiTerence)aRangeraTeInventionofTradition(1983)czyksiążkęBroni-
sławaBaczkiWyobrażeniaspołeczne.Szkiceonadzieiipamięcizbiorowej(1994).
WszystkieonedadząsięjednakwpisaćwpostulowanąprzezP
.Noręnhistorię
drugiegostopnia”
,czylidziejespołecznychwyobrażeńoprzeszłości(aniesamej
przeszłości),czy-jakchceK.Pomian-wwielowymiarowąhistoriępolityczną,
któranjestwcałejpełnihistoriąkultury,lub,jakktowoli,historiąsymboli”
.
Wreszcieostatnimzwyróżnionychprzezemniemodelibadańnadpamię-
ciąjestpodejściepsychologiczne.Częśćpsychologówpoddałakrytycekatego-
rięnpamięcizbiorowej”
.Punktwyjściastanowiwtymmiejscustwierdzenie,
żepamięćludzkajestindywidualna,tojednostkisąnosicielamipamięci,jej
depozytariuszami.Psychologowiegotowisąprzyznaćconajwyżej,żeproces
zapamiętywania,zapominaniaiprzywoływaniahistorycznychdoświadczeń
rozgrywasięwinterakcjachspołecznych.Takipunktwidzeniamadwieistotne
konsekwencje.Popierwsze,powoduje,żepojęcienpamięcizbiorowej”zostaje
odrzuconejakonieuprawnionahipostaza,ponieważjestpozbawionymsensu
empirycznegoprzypisywaniemzbiorowościcechiczynnościodnoszącychsię
wyłączniedojednostek.Podrugie,prowadzidoprzeniesieniapunktuciężko-
ścizgrupnajednostkiitworzoneprzeznichnarracjeoprzeszłości,które
poddawanesąanalizie.
Wcentrumzainteresowańpsychologiispołecznejstajązatembadanianad
pamięciąautobiograficzną.PiotrTadeuszKwiatkowski,idączaustaleniamipsy-
chologaTomaszaMaruszewskiego,wyróżniłczterypoziomyzależnościmiędzy
sferąindywidualnąaspołecznąwpamięciautobiograficznej.Wzwiązkuztym
możemymówićospołecznieuwarunkowanychtreściachpamięci,cooznacza-
zdaniemT.Maruszewskiego-n[że]materiałpamięciowyrejestrowanywpamięci
autobiograficznejjeststrukturalizowanyprzezregułyrządząceprzebiegiemin-
terakcjispołecznej”
.Dalejmożnawyróżnićkwestięźródełinformacjigromadzo-
