Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Postacihistorycznewperspektywiehistoriografiipraktykpamięci
41
kładu.Czwartazprocedurtoanalizatypologiczna,polegającanaustaleniuna
podstawiedanychosobowychpewnychogólnychtypówosobowościiwzorców
zachowania,którychświadectwemsądokumentyosobiste.Ostatnią,piątąproce-
durąjestanalizastatystyczna,kiedymateriałypochodzącezdokumentówosobi-
stychsłużądobadańilościowychibudowaniaokreślonychmodelistatystycznych.
Wramachwymienionychprocedurparadygmatumodernistycznegohistorycy
koncentrująsięnaspołecznym,masowym,ponadjednostkowymwymiarzehisto-
rii,cootwierabadanianaujęciastatystyczne.Dopierozwrotkuantropologicznie
rozumianejkulturzepozwoliłnawpełnihumanistycznąreorientacjębadańhi-
storycznychidostrzeżeniefaktu,żeodpowiedzinakluczowedlahistoriipyta-
nianależyposzukiwaćwzrozumieniutego,cozwiązanejestzpojedyncząosobą.
Zaczętoprzyglądaćsięnietylkojednostkomwybitnym,którymijużwcześniej
interesowałysięliteraturaisztuka,alezwróconouwagęrównieżnapostaciprze-
ciętne,którymiodtądczęściejzajmowałasięhistoria.Zwrottenotworzyłhisto-
rięnahermeneutykęipersonalizm,coprzyczyniłosiędodiametralnejzmiany
proceduranalizyiinterpretacjidokumentówosobistych.
Postacihistorycznewhistoriografi–biografahistoryczna
Wdługichdziejacheuropejskiejhistoriografiijednąznajstarszychformopowia-
daniaoprzeszłościbyłypełnelubfragmentaryczneopisyżyciaróżnychpostaci
historycznych,wujęciuretrospektywnymlubchronologicznym.Biografiama
wieleodmian,jejpierwszewzorypowstaływczasachstarożytnychiewoluowały
wrazzprzemianamikulturowymiażdowspółczesności.Losypostacihistorycz-
nychróżnychepoksątrwałymelementemkulturyeuropejskiejiwiedzyoprze-
szłości,niezmiennieinspirującymludzisztukiiliteratury.
Biografiahistorycznajakogatunekpiśmiennictwahistorycznegomawy-
kształconewprocesiehistorycznymcechykonstytutywneifakultatywne,których
zmianyprowadziłydoewolucjigatunkuipowstawaniajegokolejnychodmian.
PoczątkibiografistykisięgająokresustarożytnejGrecji,przełomuViIVw.p.n.e.
ZasadyteoretycznebiografiizostałysformułowanewCharakterachTeofrasta,
gdziepojawiłysięczterycechykonstytutywnegatunku:przedstawianiepełnego
życiaczłowieka;przedstawianieocharakterzepodmiotowym,ukazującepełnię
wrazzcechamiwyjątkowymiosoby;poszukiwaniemotywówdziałańwcharak-
terzeiosobowości;refleksjanadegzystencjączłowieka,sensemjegożycia.Ce-
chytedodziśstanowiąrozpoznawalnewyznacznikigatunkubiograficznego.
Zczasemdodanodonichmoralizatorstwo(ŻywotysławnychmężówPlutarcha).
PracePlutarchaiSwetoniuszazapoczątkowałydwakierunkirozwojubadańbio-
graficznych:pierwszybadatyposobowościbohatera(wzórPlutarcha),adrugi
koncentrujesięnainterakcjibohaterazotoczeniem(wzórSwetoniusza).Obaj
