Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Współczesnakoncepcjahistoriiwychowania
27
bardzoprzydatnemożebyćporównywaniestanualfabetyzacjizaborówmię-
dzysobąorazstanualfabetyzacjinaziemiachpolskichzkrajamizaborczymi.
Tegotypuzabiegimetodologicznewymagająoczywiścieprzestrzeganiaokre-
ślonychregułwypracowanychjużwnaukachhumanistycznych.Podkreślając
rangętegorodzajubadańproponujesięnazwęspołeczno-porównawczejhi-
storiiwychowania.Wbadaniachhistoryczno-pedagogicznychmogąbyćrów-
nieżzastosowanemodelenaukometryczneopartenatzw.procesieUnarodzin”
iUśmierci”Fellera.UModeltenopisujeewolucjęliczebnościdanejpopulacji
abstrakcyjnych«cząstek»lub«układów»,którewprocesienarodziniśmierci
mogąprowadzićdorodzenianowychcząsteklubśmierci.[..]Uszczegółowie-
niemodeluFelleraprzezwprowadzenietzw.modeluepidemiiułatwiajesz-
czebardziejilościowezbadaniedynamiki”19.Autorkailustrujetęmetodęna
przykładzierecepcjipedagogikiM.MontessoriwPolsce.Cząstkamibędątu
artykułyometodzieM.Montessori,któreukazałysięwokreślonymokresie
(np.odpierwszejpublikacjido1939r.)EpidemiąbędzieUzarażenie”siętą
metodą,czegoefektemjestnarastającaliczbaartykułów.Wynikitejanalizy
możnaprzedstawićnawykresie,którypokazujewzrastającąliczbępublikacji
wpoczątkowychlatach,anastępnieichzmniejszaniesięwrazzwyczerpa-
niemsięproblemu,cowefekcieprowadzidowyczerpaniasięzaintereso-
wania.Takaanalizapozwalanaukazaniedynamikizjawiskaipostawienie
kolejnychpytańoprzyczynyiwszelkiegorodzajuuwarunkowaniaUnarodzin”
iUśmierci”interesującegonaszjawiskaedukacyjnego.
Jakwynikazdotychczasowejanalizy,historiawychowaniapowinna
wswychbadaniachuwzględniaćobokaspektuhistorycznegorównieżaspekt
pedagogicznyisocjologiczny.Wpierwszymprzypadkubadaczstosujepro-
cedurybadawczeprzyjętewbadaniachhistorycznych,wdrugimpodejmuje
działaniaocharakterzepedagogicznym,zaśwtrzecimszukawyjaśnieńdla
badanychzjawiskwśrodowiskuspołecznym.Historykwychowaniamusijed-
nakcałyczaspamiętać,żeprzedmiotemjegoretrospekcjijestświatzjawisk
pedagogicznych,którypowiniennietylkorekonstruować,alerównieżuła-
twiać,anawetumożliwiaćrozwiązywaniebieżącychpytań.Będzietomożliwe
wówczas,gdypotrafiodczytywaćproblemy,przedktórymistoiwspółczesna
pedagogika.Stądistniejepotrzebaścisłejwspółpracymiędzyhistorykamiipe-
dagogamiipedagogówzhistorykami.Pozytywnienależyocenićwszelkiego
19E.Łatacz,ModelenaukometrycznewbadaniachnadrecepcjąmetodyMariiMon-
tessoriwPolscejakoprzykładprzechodzeniaodbadańilościowychdojakościowych,[w:]Kon-
tekstyimetodywbadaniachhistoryczno-pedagogicznych,red.T.Jałmużna,I.Michalska,
G.Michalski,Kraków2004,s.255-259.
