Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
23
przerwałjej.Zmieniłysiętylkoniecoobowiązującewniejreguły.Takżewlatach
późniejszychwśrodowiskuhistorykówznaleźćmożnaliczneprzykładygrypro-
wadzonejzwładzą,toczonejwramachtakiejczyinnejstrategiiprzystosowawczej.
DotejinterpretacjipolatachnawiązałJanuszGoćkowski33.Wspomniany
badaczwyróżniłdwazasadniczerodzajetakichgier-gryoprzystosowaniesię
igryotożsamość.Przyczymuczestnictwowjednychniewykluczałoudziału
wdrugich.Wprzypadkutychpierwszychstawkąjest,zdaniemGoćkowskie-
go,vkorzystneurządzeniesięwśrodowiskachswojejegzystencji”
,anagrody
ikarytraktowanesąjakovpoprawieniealbopogorszenieowegourządzenia
się”
.Natomiastwprzypadkugierotożsamośćjejuczestnicyvuznajązawartość
najwyższątrwaniewzgodnościswegopostępowaniawwykonywaniuzawodu
zzasadamiiprzykazaniamietosugryoprawdęnaukową”
,anagrodyikarypoj-
mowanesąjakopotwierdzenialubzaprzeczeniazgodnościaktorstwazowym
etosem34.Jaksądzę,wymagałobytobardziejszczegółowejinterpretacji,wśro-
dowiskupolskichhistorykówbezwiększegotruduznaleźćmożnaprzykłady
oburodzajówgier.
Obokkategoriivgry”dopełnienieminterpretacjirelacjihistorycy-władza
wrealiachPRLmogąbyćzaczerpniętezteoriiPierre’aBourdieuuwagiovpolu
symbolicznym”iwalceopozycjęwnim.Jakwiadomo,francuskisocjologanali-
zowałzapomocątegopojęciam.in.relacjemiędzyludźminaukiwobrębieich
własnegokręgu,czylitworzonegoprzezniepola.KoncepcjaBourdieuodrzuca
utopijnąwizjęharmonijniewspółpracującychludzinaukiwramachvrepubliki
uczonych”ikładzienacisknarywalizacjęorazkonfliktwobrębiepola,zwią-
zanyzwalkąomonopolautorytetunaukowego,czyliuznanychpowszechnie
kompetencjiiuprawnień.Wprzypadkuhistoriografiipolskiejmożeonabyć
pomocnanp.wodpowiedzinapytanie,czyjawizjateoriimaterializmuhisto-
rycznegoidlaczegozdobyładominującąpozycjęwśrodowisku(konfliktmię-
dzyAdamemSchafemaJerzymTopolskim).Choć,jaksądzę,dałobysięjąza-
stosowaćtakżedoinnychsporówirywalizacjiwobrębieszerokorozumianej
historiografiipolskiejpo1945r.
Wspomnianedwieperspektywybadawczestanowią,jakmisięwydaje,nie-
zbywalnekontekstytowarzyszącerozważaniomnaddziejamihistoriografiipol-
skiejpo1945r.Ztegopunktuwidzeniabędąsięonepojawiaćtakżewdalszych
partiachksiążki.
Wreszcienakoniecwątkudotyczącegorelacjihistorycy-władzawar-
toodnotować,żetymsamympraca,siłąrzeczy,wpisujesięwtoczonyod
wielulat,zarównowświatowej,jakipolskiejliteraturze,spóropostawy
33J.Goćkowski,Życieuczonychwrealnymleninizmie,vZeszytyNaukoweUniwer-
sytetuJagiellońskiego.PraceEtnograficzne”2001,z.36,s.93-117.
34Tamże,s.95-96.
