Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
branychwróżnychznaczeniach.Pojawiasięjednakniepokojącepyta-
nie,czyfaktyczniemożnazrozumiećsensideiuPlatonaiHume;a
odwołującsięjedyniedodefinicjisłownikowych.Czyniejestraczej
tak,żesłownikpełnijedyniefunkcjepomocniczą,systematyzującąipo-
niekądprzypominającą,alesensytychterminówmożnawpełniuchwy-
cićjedyniepoznająccałośćpoglądówdanegofilozofa?Pytanietonie
ograniczasięjedyniedojęzykafilozofii,leczdotyczywszystkichpozo-
stałychjęzyków-nawetjęzykówobcych.Wpostaciogólnejdotyczyło-
bymożliwościpoznaniasensuwyrażeniajedyniewkontekściecałego
języka,czyliłączniezeznaczeniamiinnychterminów,którewtymję-
zykuwystępują.Zasygnalizowanytuproblemmożnauznaćzamotyw
przewodnitejpracy,arozwiązanie,którezaproponowałKazimierzAj-
dukiewicz,możnaokreślićmianemholizmuznaczeniowego.
Powróćmyjednakdohistoriirefleksjinadznaczeniem.Zwymie-
nionychwcześniejwzględówfilozofowiezawszemieli,wwiększym
lubmniejszymstopniu,świadomośćznaczeniaużywanychprzeznich
terminów.Zaprototypznaczeniauznawanajestniekiedyformasub-
stancjalnauArystotelesa.Jednakpierwszewyraźnepróbyzdefiniowa-
niaznaczeniapojawiłysięnagruncienowożytnegoempiryzmuangiel-
skiego.Słowa,któresłyszymyiwidzianeprzeznasnapisysąbowiem
pewnymiwrażeniamizmysłowymi(impresjamiwterminologiiDavida
Hume;a).Dźwiękflstółfllubnapisflstółfljestbowiemtakimsamymwra-
żeniemzmysłowym,jakwidokstołulubdotykkształtówstołu.Nieule-
gajednakwątpliwości,żesłowawpewiensposóbłącząsięzrzeczami,
awłaściwiewrażeniadźwiękówlubnapisówłącząsięzinnymiwraże-
niamizmysłowymi,którezazwyczajnazywamyrzeczami.Codecyduje
otymzwiązku?Odpowiedźnatopytaniejestoczywista-ozwiązku
międzysłowamiarzeczamidecydująznaczeniaowychsłów.Dopóki
bowiemniepoznanyznaczeniadźwiękulubnapisutablewjęzykuan-
gielskim,dopótyniebędziemygołączylizestołem.Empiryściangiel-
scyzaproponowalidwarozwiązania,którebędąjeszczeszczegółowo
wtejpracyomawiane.WedleJohnaLocke;aiDavidaHume;aznacze-
niemjestpewnewyobrażenielubprzedstawienieprzedmiotu,które
kojarzonejestzesłowem.WedleJohnaStuartaMillaznaczeniemjest
8
