Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
AndrzejKijowski
pozytywneinegatywnezmianyspołeczne,jakiezaszłynawsipowojnie,wpierw-
szymokresiekomunistycznychrządów.Zuwaginadwojewielkichpoprzedników
NowakowskizatytułowałswojeopowiadanieWeselerazjeszcze.Złodziejniedawno
wypuszczonyzwięzieniażenisięzgospodarskącórką.Weseleodbywasięnawsi.
Zjeżdżająnanieprzyjacielepanamłodego,wśródktórychniebraknawetintelek-
tualistów,bokogóżtoniespotykasięwwięzieniach,awśródgościwiejskichjest
nawetkomendantmilicjiiinninotable.Woparachwódkidokonująsięporachun-
kijeszczezawojnęizaczasystalinowskie.Itworząsięnowesojusze.Wzetknię-
ciusiędwóchświatów:wiejskiej,raczejneodrobnomieszczańskiej,stabilizacjioraz
owegopodejrzanegomarginesupanujeistnakakofoniaobyczajówiniesamowi-
tywręczchaoswnormachpostępowania.Stabilizacjaocierasięoprzestępstwo,
przestępstwośniostabilizacji.Wszyscywszystkosobienawzajemwybaczająwza-
kresiespołecznejetyki,pozajakimiśtajemniczymidawnymisprawami,októre
wciążgotowisobiegardłapodrzynać.Chaostenzdradzasięnajlepiejwjęzyku,
wszyscymówiąjakąśprzedziwnąmową,mieszaninągwary,żargonuzłodziejskie-
goorazgazetowego,araczejtelewizyjnegofrazesu.Notabenetenfenomenjęzyko-
wyfascynujewszystkichprozaikównajmłodszejgeneracji.
DoszczególnejperfekcjiwnotowaniudziwactwjęzykowychdoszedłHen-
ryk[!]RedlińskiwpowieściKonopielka27.Fenomenjęzyka,takakatastrofajęzyka,
jegomianowicierozkładzwłaszczapodwpływemobiegowegofrazesuorazjego
rozpadnażargonyfascynujeteżMironaBiałoszewskiego28.
27
E.Redliński,Konopielka,Warszawa1973,230s.;do2006kilkanaściewydań.
28
MironBiałoszewski(1922-1983)prozaik,dramaturg;jedenznajwybitniejszych
poetówdobywspółczesnej(zob.HHRSIII,przyp.39,s.82,czyniącyterenemodkryć
ieksperymentówjęzykowychsferymarginalnemowy(językpotoczny,komunikaty
niezbornegramatycznieitreściowo)ikultury(estetykakiczu).Autortomówpoetyc-
kich:Obrotyrzeczy(1956),Rachunekzachciankowy(1959),Mylnewzruszenia(1961),Było
ibyło(1965),Odczepićsię(1975);zbiorówkrótkichformnarratorskich:Donosyrzeczy-
wistości(1973),Szumy,zlepy,ciągi(1976),Chamowo(2009,pośm.),Prozastojąca,proza
lecąca(2012,pośm.);dziełsynkretycznychgatunkowo:Rozkurz(1980),Oho(1985),
ObmapywanieEuropy.Aaameryka.Wierszeostatnie(1988),prozy:Pamiętnikzpowstania
warszawskiego(1970;zob.przyp.50,s.55),Zawał(1977),Konstancin(1991),i„domo-
wejepopei”:Tajnegodziennika(2012,pośm.).WrazzLudwikiemHeringiem,Ludmiłą
MurawskąiLechemE.Stefańskimwprywatnymmieszkaniu(ul.Tarczyńska,następ-
nieplacDąbrowskiegowWarszawie)stworzyłamatorskiawangardowyTeatrOsobny
(pierwotnieTeatrnaTarczyńskiej),którydziałałwlatach1955-1963,wystawiający
m.in.sztukiBiałoszewskiego(TeatrOsobny.1955-1963,1971).