Homo ludens. Zabawy i rozrywki na co dzień i od święta w dziejach krajów Europy Środkowej i ich sąsiadów

Agnieszka Teterycz-Puzio, Wojciech Kościelak, Wojciech Bejda

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-7467-288-7

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku

Rok wydania:

2017

Liczba stron:

608

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Homo ludens. Zabawy i rozrywki na co dzień i od święta w dziejach krajów Europy Środkowej i ich sąsiadów. Red. Teterycz-Puzio, Agnieszka; Kościelak, Wojciech; Bejda, Wojciech . Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku, 2017, 608 s. ISBN 978-83-7467-288-7

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Teterycz-Puzio, A.

A2 Kościelak, W.

A2 Bejda, W.

T1 Homo ludens. Zabawy i rozrywki na co dzień i od święta w dziejach krajów Europy Środkowej i ich sąsiadów

PB Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku

PP Słupsk

YR 2017

SN 978-83-7467-288-7

Bibliografia BibTex:

@Book{ 294138, author = "", editor = "Teterycz-Puzio, Agnieszka and Kościelak, Wojciech and Bejda, Wojciech", title = "Homo ludens. Zabawy i rozrywki na co dzień i od święta w dziejach krajów Europy Środkowej i ich sąsiadów", publisher = "Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku", year = "2017", address = "Słupsk", isbn = "978-83-7467-288-7" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Teterycz-Puzio, Agnieszka

ED - Kościelak, Wojciech

ED - Bejda, Wojciech

TI - Homo ludens. Zabawy i rozrywki na co dzień i od święta w dziejach krajów Europy Środkowej i ich sąsiadów

PB - Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku

CY - Słupsk

PY - 2017

SN - 978-83-7467-288-7

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Teterycz-Puzio, Agnieszka; Kościelak, Wojciech; Bejda, Wojciech. Homo ludens. Zabawy i rozrywki na co dzień i od święta w dziejach krajów Europy Środkowej i ich sąsiadów [baza danych online] Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku, 2017 [dostęp: 18 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/homo-ludens-zabawy-i-rozrywki-na-co-dzien-i-od-swieta-w-dziejach-agnieszka-teterycz-puzio-294138.

Historia Europy Środkowej, historia Polski, histora

W pracy znajdują się artykuły przedstawicieli różnych dyscyplin z zakresu nauk humanistycznych i społecznych z wielu ośrodków akademickich polskich i krajów sąsiednich. Zawarte w książce teksty dotyczą dnia codziennego różnych grup społecznych w k...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7467-288-7

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku

Rok wydania:

2017

Liczba stron:

608

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Słowo wstępne5
ŚREDNIOWIECZNE GRY7
Michał Sołtysiak – Archeologia rzeczy – gry planszowe wikingów jako źródło poznania dawnych społeczności9
Ewa Wielocha – Kościany przedmiot do gry z cmentarza przy kościele św. Jakuba Apostoła w Toruniu i analogiczne znaleziska z obszaru Europy Środkowej – problematyka funkcji25
Marek Otisk – Ludi philosophorum: filozofowie i zabawy w średniowieczu35
Izabela Gomułka – Ewolucja zabawek na przestrzeni wieków średnich53
DAMY I WOJOWNICY61
Zbigniew Ignacy Brzostowski – „Jeżeli bowiem ktoś zapragnąłby latać, nic bardziej nie przypomina latania...” – czyli o przyjemnościach starożytnych Greków z ćwiczeń hippicznych63
Remigiusz Gogosz – Kulturowa rola gier i sportu w świetle źródeł staroskandynawskich77
Żaneta Chrzanowska – Motyw uczty w średniowiecznych kronikach z przełomu XI/XII wieku95
Agnieszka Teterycz-Puzio – Codzienne przyjemności piastowskich księżnych (X-XIV w.)109
Marek Radoch – Turniej dam jako przykład rozważań nad udziałem kobiet w potyczkach125
MUZYKA I TAŃCE137
Lech Kościelak – Hieronim z Moraw – nauczyciel muzyki z XIII wieku139
Sylwia Skiendziul – Postrzeganie kobiety tańczącej (w świetle rozmaitych średniowiecznych źródeł pisanych)147
Damian Szweda – Muzykanci na dworze wielkiego mistrza Ulryka von Jungingen157
Sylwia Konarska-Zimnicka – Ubiór tancerzy w świetle późnośredniowiecznych przekazów źródłowych169
STAROPOLSKIE HULANKI179
Beata Wojciechowska – Zapusty w kulturze późnośredniowiecznej Polski181
Joanna Karczewska – „W karczmie nie masz pana” – staropolska karczma jako centrum rozrywki191
Anna Odrzywolska-Kidawa – Poczciwe czy wszeteczne? Obraz biesiad u Mikołaja Reja201
Анастасія Скеп’ян – Забавы пры дварах магнатаў ВКЛ у другой палове XVI – пачатку XVII ст213
Tomasz Ciesielski, Monika Żeromska-Ciesielska – Zabawy domowe i towarzyskie w Rzeczypospolitej doby saskiej w świetle egodokumentów227
DAMY I PANOWIE – JAK BAWIONO SIĘ W XIX- I XX-WIECZNYCH SALONACH?245
Małgorzata Nossowska – Paryskie wzorce – rozrywki i czas wolny w świetle prasy warszawskiej z 2. połowy XIX wieku247
Anna Łysiak-Łątkowska – Uczucia, rozterki i refleksje w listach Tekli Żelechowskiej do Jacka Idziego Przybylskiego261
Agnieszka Świętosławska – Tańce, drużbowie i Polska. Kilka uwag o treściach narodowych w XIX-wiecznych przedstawieniach krakowskich wesel275
Aneta A. Duda – Formy spotkań familijnych i towarzyskich rodziny Radziwiłłów w XIX-XX wieku295
Ireneusz Bieniecki – Kultura, rozrywka, sport i wypoczynek w życiu codziennym personelu Flotylli Pińskiej polskiej Marynarki Wojennej w latach 1919-1939319
Wojciech Bejda – Wieloaspektowość spektakli historycznych w Wielkiej Brytanii w 1. połowie XX wieku335
Lech Krzyżanowski – Rozrywki i formy wypoczynku międzywojennego środowiska sędziowskiego w Polsce345
Robert Kuśnierz, Jurij Szapował – Jak zabawiali się enkawudziści? Kilka faktów z działalności szefa NKWD USRS Wsewołoda Balickiego i jego podwładnych359
Beata Świacka-Kołczańska – Rozrywka w Auschwitz-Birkenau. Tortura i ucieczka369
LITERACKIE I MALARSKIE KONTEKSTY385
Monika Jankiewicz-Brzostowska – Elementy moralnej waloryzacji w wybranych przedstawieniach zabaw w ogrodach387
Daniela Rywiková – Mors ludens. Zabawa, rozrywka, groteska i personifikacje Śmierci w sztuce i dyskursie moralistycznym późnego średniowiecza405
Teresa Banaś-Korniak – Siedemnastowiecznego szlachcica polskiego smutki i zabawy. Motywy ludyczne w barokowych epigramatach Wespazjana Kochowskiego i Daniela Bratkowskiego427
Paweł Maciąg – Gry i zabawy utrwalone przez artystów europejskich pociągnięciem pędzla441
Daniel Haas Kianička – Hry v Kremnici v ranom novoveku (16.-18. storočie)455
Aneta Jurzysta – Przyjęcia, bale i odświętne rytuały. O obrazie świętowania i rozrywki w Buddenbrookach Tomasza Manna467
Agnieszka Łazar – Zabawy i rozrywki w nazwiskach z sufiksem -ow/-ew, -iw/-yw, -ów, współcześnie w Polsce notowanych487
KULTUROWE KONTEKSTY WSPÓŁCZESNYCH ZABAW499
Tomasz Michalewski – Kulturowa transmisja międzypokoleniowa na przykładzie zabaw i zabawek czterech pokoleń501
Anna Piotrowska – Czy celebryci mają czas wolny? O kształtowaniu się stylu życia nowej klasy próżniaczej513
Kamil Kleszczyński – Prehistoria grywalizacji. Praktyczne zastosowania mechaniki gier w dziejach531
Halina Mielicka-Pawłowska – Homo ludens communitas543
Bibliografia557

społecznybyłtakisamjakszachówwczasachpóźniejszychczyteżbyłatylkoegali-

tarnąrozrywkązUkrólewskąnazwą”.Zawszestajesięrównieżwobecdylematu,

czyjesteśmywstanieprawidłowozrekonstruowaćreguły?Byćmożebowiemma-

myszansętylkoskonstruowaćreplikęopartąnaźródłach,alestanowiącajedynie

potencjalny,trudnydoweryfikacjiobraztejgry,wykorzystującypóźniejszechrono-

logiczniezasadyinawiązania,jednakżetrudnydoobronyjakowiarygodnarekonstruk-

cja35.(DzisiejszarekonstrukcjaczerpiezresztązzasadgryopisanejprzezKarola

LinneuszapodczasjegopodróżypoLaponii36,wpublikacjizpoczątkuXIXw.).Wy-

magatojednakpostulowanegopodejściazespołowego,gdyżdopierowykorzystanie

wszelkichmożliwychźródełianalogiimożepozwolićodpowiedziećnatopytanie.

Taflemkorratefla–UWtaflazagraćbardzolubię”37–takzaczynaswojewyli-

czanieumiejętnościważnychdlaprawdziwegoSkandynawajarlRongvaldrKali.Nie

precyzujeon,wktórąodmianęgierplanszowychpopularnychwjegoczasachlubi

grać,natomiaststawiagręnarównizumiejętnościąpisaniarunów,czytaniaksiąg,

pracąwkuźni,jazdąnanartach,łucznictwem,wioślarstwem,grąnaharfieiskłada-

niemsag,jakopodstawowymidziewięciomaumiejętnościamigodnymirozumnego

mężaiwładcy38.Niewiemy,którazgierplanszowychbyłanajbardziejprestiżowa

wkulturzewikińskiej–wczasachjarla(XIIIw.)znanebyłyjużtakiegry,jakskaktafl

(szachy),kvatrutafl(tryktrak)ihnefatafl(Ukrólewskistół”).Każdaznichodgrywała

ważnąrolępośródrozrywekSkandynawówikażda(pozaszachami)miaładługą

tradycjęiznaczeniewkulturzesymbolicznej.Wsagachgraniewgryplanszoweby-

łobowiemjednymzelementówszczęśliwejrzeczywistości,naprzykładwEddzie

poetyckiejznajdujemystrofywprostwspominająceogrzewtafl39.PoRagnaroku

odmłodzenibogowiemajązaśodnaleźćzłoteplanszedogryiwrócićdziękinimdo

dawnego,idyllicznegostylużycia.Szczególnemiejscewśródgierzrodzinytafl40,naj-

———

—

35D.Walker,ReconstructingHnefatafl.ASeriesofFourArticles,2007,www.tafl.cyningstan.org.

uk/files/recon-draft.pdf(dostęp:17.03.2016).

36C.Linnaeus,LachesisLapponica,London1811.

37Cyt.za:AnIntroductiontoOldNorse,red.E.V.Gordon,Oxford1957,s.155.

38Ibidem.

39ZakomentarzemwtłumaczeniuLeeHollandera(ThePoeticEdda,Austin1962,s.12).Niestety

wpolskimtłumaczeniu,podobniejakwwieluinnychjęzykach,np.wkanonicznejangielskiej

wersjiPoeticEddawprzekładzieHenry’egoAdamsaBellowsaz1936r.(ThePoeticEdda,London

1936,s.25)przetłumaczonotermintafljedyniejakoUzłotetablice”,bezwyjaśnienia,czymowe

tablicebyły.Oryginałstaroislandzki,wwydaniuGamlaEddadigtezroku1932,zawieraodniesienia

właśniedogrywtafl(por.GamlaEddadigte,red.F.Jónnson,Kopenhaga1932,s.16-17).Wznanym

unastłumaczeniuApoloniiZałuskiej-Strömbergbrzmionnastępująco:

U61.TampotemcudowneZłotetablicewtrawiesięznajdą,Te,cozadawnychczasówposiadali”.

WieszczbaWölwy(VÖLUSPÁ),[w:]Eddapoetycka,tłum.A.Załuska-Strömberg,Wrocław-War-

szawa-Kraków-Gdańsk-Łódź1986,s.17.

Nafragmentten,jakonadowódsakralizacjigierplanszowychiichsymbolikijakoelementu

szczęśliwejrzeczywistości,zwracałrównieżuwagęJohanHuizinga(Homoludens.Zabawajako

źródłokultury,tłum.M.Kurecka,W.Wirpsza,Warszawa2007).

40Niektórzybadaczewywodząnazwęskandynawskichgierplanszowychtafl,odrzymskiegoterminu

tabula(plansza).Wskazywaćmanatoanalizajęzykoznawcza,alejesttojedynyargumentna

Brak wyników

Homo ludens. Zabawy i rozrywki na co dzień i od święta w dziejach krajów Europy Środkowej i ich sąsiadów

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra