Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sprawRzeczypospolitejnasejmdoposelskiegokołaniedawno
naznaczyli,powierzającsięiwolnościswoich,iwsparciaRzeczy-
pospolitejpochylonej.
ŻadnabowiemczęśćRzeczypospolitejniejestlepszajedno
odprawowaćsprawypospolite,uznawać,rozsądzać,okazować
iczynićsprawiedliwośći,czegofilozofowieuczą,towszystko
wzwyczajumieć.Potym,iteraz,przyjechawszyzcudzychkra-
jów,ninaczemwięcejczasunietrawicie,jednonaczytaniuksiąg
uczonychludzi,historyków,poetów.Drudzybowiempótysięna-
ukamibawią,pókiwcudzychkrajachiuczonychludzilekcyj
słuchają.Cimisięzdadzątylkotykaćiwitaćnaukę,apowitaniu,
nastronęodłożywszy,czeminszemsiębawić,jakobyswegostanu
zacnegoniegodnąrzeczszkołomzostawiając.Cimądrzychcąc
być,mądrzesięwtym,wczymbynajwięcejprzystało,niesprawują,
tegozaniechając,wczymbysięprzezwszystekczasżywotabawić
przystało.Znać,żeonegouTacytanieczytali,któryztegozaleca
Heluidium,odmłodościdokońcażywotaswegotrzymałsię
nauki.„HeluidiusPriscusmówidowcipswójzacnygłębokiem
naukomjeszczeodmłodościoddał,nie,jakowieleichczynią,aby
imieniemzacnempokryłnikczemnepróżnowanie,aleabymęż-
niejszyprzeciwkoprzygodomwRzeczypospolitejsiębawił.Dok-
torówmądrościtychsiętrzymał,którzytosamodobre,cojest
poczciwego,tosamozłe,cojestnieuczciwego,trzymali;moż-
ność,szlachectwoiinszerzeczy,naumyślenienależące,anido-
bremi,anizłemibyćrozumieli”.Przetoztakiejtrwałościwnau-
kachwiętsząodnosiciechwałę,niźlistąd,żeściecudzekrajeapra-
wiewszytkieprzedniejszepaństwaprzezteośmlatzjeździli,ćwi-
czącsięwwielkichiróżnychakademiach:wKrakowskiejtudoma,
wNiemcech,weFrancjej,weWłoszech,przypatrującsięrozma-
itemobyczajomipostępkomrząduwRzeczachpospolitych.Bo
potemwszystkiemnic,gdzieniebędziezwyczajuustawicznego
wtychrzeczach,dlaktórycheściepracąipowłokitakwielkieidłu-
giepodjęli.
TakiempostępkomW<ielce>M<ożnych>mychM<ości>
Panówprzypatrującsię,cieszęsiębardzoztego,W<asz>
M<ościów>oczekawaniuiJ<ego>M<ości>Panaojca,inie-
boszczykaksiędzakardynałaMaciejowskiego,wujaswego,który
wasczęstonajęzykumiałidowasczęstopisał,godnemiludźmi
wtakiejzacnościurośćżyczył,dosyćuczynili.Temiprzyczynamija
9