Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Aspektyteoretyczneimetodologicznepracy
25
odbiorców,któregokryteriumwaloryzującymjestmechanizmHpragnie-
nia/obietnicyzaspokojenia”.
33
Nagrunciepsychoanalizyproblemprzyjemności,którawynikazobco-
waniaznajpopularniejszymigatunkamikina,rozwinąłStephenNeale.Uznaje
on,żeprzyjemnościzwiązaneznarracyjnościąkinagatunkówwzmocnione
zostająprzezokoliczność,żefilmowyelementznaczącyorazobrazyfilmowe
zsamejistotywychodząnaprzeciwludzkimpopędom,atakżetemucozwykło
sięokreślaćdewiacjami.Nealeniemałomiejscapoświęcarefleksjinadfilmem
grozy.Freudystatłumaczypopularnośćtegogatunkuprzezanalogiędoteorii
fetyszyzmu.Staranność,zjakąprzygotowujesięwprowadzeniepotworawtekś-
ciehorroru,zjakąsięgokreuje–wykorzystującdotegocelumożliwyrepertuar
środków–zjakącelebrujesięmomentygraniczne,np.narodziniśmierci,
dowodzi,żepotwórjestfetyszem.Ofilmachfantastycznychautorpisze:
Niejestprzypadkowe,iżgatunkitesąjakbypomniejszone,odsyłanedokrólestwa
eskapizmów,utopiilubzaliczanedoopowieścidladzieciiniedorostków.Niejestteż
przypadkiem,żedostarczająteżpodstawydlapewnychrodzajówkinofilii,gdziefetyszystyczne
pragnienie,bywiedziećokiniewszystko,koncentrujesięnaformachfilmowych,wktórych
fetyszyzmjestnajbardziejewidentny.34
Dlasytuacjigatunkuniezwykleistotnejestjegofunkcjonowaniewśród
odbiorców.MirosławPrzylipiakodnotowuje:
Zgatunkamispotykamysiępowszechnie.Ichnazwywidniejąnaplakatach,królują
niepodzielniewwypożyczalniachkaset,gdzieposegregowanefilmystająnapółkachzna-
pisamihorror,filmsensacyjny,melodramat,komediaitp.Klienciwypożyczalniczęstonie
prosząokonkretnytytuł,utwórokreślonegoreżyseraczyaktora,leczofilmzeszczególnie
lubianegogatunku.Jegonazwaułatwiawięcporozumiewaniesięmiędzytymi,którzyfilmy
rozprowadzają,atymi,którzyjeoglądają.Niesieonapewneinformacje,pozwalającepoten-
cjalnemuwidzowizdecydowaćsięnaobejrzenielubnieobejrzeniedanegofilmu.Zazwyczajnie
analizujemytejinformacjiszczegółowo.Wystarczynamintuicyjnepoczucie,czymjest
western,melodramat,filmgrozy.35
Świadomośćgatunkowaformujesięzarównopostronienadawcy,jak
iodbiorcy.Nieznaczytojednak,żemodelujesięwtensamsposób.Odbiorca
dokonujerozpoznaniagatunkupoprzezodwołaniesięprzedewszystkimdo
indywidualnejwiedzynajegotemat,którajestopartanapotocznymdoś-
wiadczeniumaterialnegoistnieniagatunkui–cosięztymłączy–przyswojeniu
wyposażeniowejzawartościgatunkowejformy.Informacjazawartawnazwie
gatunkupozwalaodbiorcyokreślićrodzajoferowanegoprzeżycia,adlaprodu-
centajestswoistympoleceniem.Pisarzeireżyserzyzobowiązanisątworzyć
powieściifilmywtakisposób,byobietnicazamieszczonanaokładcepowieści
grozyczynaplakaciehorrorufilmowegozostałaspełniona.Wpraktyceoznacza
33S.Heath,QuestionofCinema,Londyn1981,cyt.za:K.Loska,Kinogatunków–wpro-
wadzenie,[w:]Kinogatunków–wczorajidziś...,op.cit.,s.10.
34S.Neale,Genre,Londyn1980,s.38,cyt.za:T
.Miczka,Gatunek...,op.cit.,s.75.
35M.Przylipiak,Gatunkiiautorzy,[w:]Kinostyluzerowego...,op.cit.,s.161–162.
