Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Aspektyteoretyczneimetodologicznepracy
27
A.H.-T
.].Tworząpożądanie,anastępnieprzedstawiajązaspokojenietego,cosame
wzbudziły.40
Jakoskładowąprzemysłurozrywkowego,któregocelemjeststałedostar-
czanieokazjidoHzaspokojenia–bezpośredniolubzastępczo–tychpotrzeb,
którewcodziennychokolicznościachspołeczeństwouważazaszkodliweizaka-
zane”,widzigatunekCh.R.Altman.
41Gatunkipopularnejakoformarozrywki
należą–jegozdaniem–dorejonukulturyikontrkultury,wyrażająpragnienia
orazpotrzebyniedopuszczoneprzezdominującąideologięisprzecznezoficjal-
nymiwartościami,azarazemutwierdzajązasadytejideologii.Wieluprzykładów
mogątudostarczyćfilmygrozy,m.in.Krwaweświęto(1963,HerschellGordon
Lewis),Teksańskamasakrapiłąłańcuchową(1974,TobeHooper),Diabelski
nieboszczyk(1983,SamRaimi),Wzgórzamająoczy(1978,WesCraven),Noc
żywychtrupów(1968,GeorgeRomero),którereprezentują–wymierzony
wustalonyporządeknormmoralnychiaksjomatówkulturowych–nurtkina
gore.
Każdygatunekprzeciwstawiapewnespecyficznekulturowewartościinnymwartościom,
którespołeczeństwolekceważy,odrzucabądźpotępia.Takonfiguracjapozwala[odbiorcy–przyp.
A.H.-T.]naspełnienieniemożliwegomarzenia,możeondoświadczyćspełnieniazakazanych
uczućipragnień,otrzymującrównocześniepieczęćaprobatyzestronyoficjalnejkultury.42
Gatunkisztukipopularnejkonsolidujądoświadczeniazakazanezusank-
cjonowanymiwtakisposób,byusprawiedliwićpierwsze,auwieloznacznić
drugie.Pozwalająodbiorcyprzezwyciężyćkulturowyzakazlubdoświadczyć
uczućwykluczonychznormalnegożycia,jednocześniepotępiającteuczucia.
Horrornietylepośredniczymiędzydozwolonymizakazanym,ilemiędzy
znanyminieznanym.Odzwierciedlarozległąsferęspozaświataznanego
ludziomipozwalaodbiorcynauruchomieniewyobraźniorazwejściewświaty,
którewydająsięnieosiągalne,zakazaneczyniewyobrażalne.
43
Ch.R.Altmanwyróżniasiedemcechidentyfikującychgatunekfilmowy,
którerozszerzyćmożnanabeletrystykępopularną,któraodpowiadakonkret-
nymgatunkomkina.Napierwszymmiejscufilmoznawcaumieściłdualizm,
któryprzejawiasięwopozycjachbinarnychuzewnętrznionychgłówniena
poziomiewewnątrztekstowymgatunku.Whorrorzebędątoantynomie:dobra
izła,monstrualnościinormalności,życiaiśmierci,znanegoinieznanego,
sacrumiprofanum,męskościiżeńskości,swojskościiobcości,podwajanie
irozdwajaniebohaterów,konfrontowanieprotagonistówzantagonistamiitp.
Logikagatunkupopularnegopoleganaznoszeniutychsprzecznościiafirmacji
40D.Andrew,ConceptsinFilmTheory,Oxford1984,s.110–111,cyt.za:T
.Miczka,Gatunek...,
op.cit.,s.75.
41Ch.F
.R.Altman,Wstronęteoriigatunkufilmowego,przeł.A.Helman,HKino”1987,nr6,
s.19.Por.:idem,TowardaTheoryofGenreFilm,[w:]Film:Historical–TheoreticalSpeculations.
Redgrave,Phasantville1977.
42Ch.F
.R.Altman,Wstronęteoriigatunkufilmowego...,op.cit.,s.20.
43Ibidem.
