Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZACHODNISKRAWEK
Amazonia
Amazoniazwyklejawisięjakoogromnazielonaprzestrzeńpoprzecinana
krętymirzekami,najbogatszeprzyrodniczoijednoznajbardziejfascynują-
cychmiejscnaZiemi.Idojakiegośstopniajesttoprawda-częśćAmazonii
wciążjestpokrytalasem,aniektórejegofragmentymająnajwiększąróżnorod-
nośćbiologicznąnaświecie.Jednakprzemiany,jakiezachodząnatymobsza-
rzezarównopodwzględemprzyrodniczym,jakigeograficznym,społecznym
czypolitycznym,nabraływostatnichdziesięcioleciachtakiegotempa,żepoza
terenamiobjętymiścisłąochronątrudnoznaleźćnieskażonycywilizacjądzie-
wiczylas.
RzekiAmazoniistanowią15procentcałejświeżejwody,którarocznietrafia
dooceanów14.SamaAmazonkamaokoło3750kilometrówdługości15,ajejpo-
czątekjestwyznaczonyprzezpołączeniesięrzekUcayaliiMarafiónnaterenie
Peru.OdtegomiejscamożnamówićoAmazonce,choćwdalszymjejnurcie,
odgranicyperuwiańsko-kolumbijsko-brazylijskiejażdoujściarzekiNegro,
nosinazwęSolimőes.OdujściarzekiNegroznówmożnamówićoAmazonce.
TaknaprawdęwięcnazwapowinnabrzmiećAmazonka-Solimőes-Amazonka.
UjścieAmazonkitworzyrozległądeltęzjednądużąwyspąMarajóilicznymi
archipelagami.Ponad80procenttejrzekiznajdujesięnaterenieBrazylii,18pro-
centwPeru,a2procentjestpodzielonepomiędzyPeruiKolumbię(jakorzeka
graniczna).ZewszystkimidopływamiAmazonkazajmujeobszar6,8miliona
kilometrówkwadratowych16,costanowinajwiększedorzeczenaświecie.
WodyAmazoniidzielisięnatrzyróżnetypy:błotniste(ang.muddywaters),
czyste(clearwaters)iczarne(blackwaters).Najczęściejwystępująwodybłot-
niste,którychgliniastykolorbierzesięzdużejilościskładnikówodżywczych
14M.Goulding,R.Barthem,E.Ferreira,TheSmithsonianAtlasoftheAmazon,
Washington2003,s.27.
15Ibidem,s.99.Ostatniedoniesieniamówiąo7040kilometrachdługościAmazonki,
cozostałoustalonezapomocązdjęćsatelitarnych-nRzeczpospolita”
,6.01.2011r.(http://
www.rp.pl/artykul/589881_Satelita--wskazal-zrodla-Amazonki-.html,dostęp:11.02.2013).
PrawiepodwójnaróżnicawpodanejdługościwynikazdoliczeniarzekiApacheta,którą
uznanozafragmentAmazonikiijejźródło.
16M.Goulding,R.Barthem,E.Ferreira,op.cit.s.18.
