Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22|
CzęśćI.Współczesneihistoryczneaplikacjebezpieczeństwa
(demobójstwo)kosztowałyżycieod80–170mlnistnieńludzkich4.Zhistorii
41nowożytnychpaństwnarodowych,któreistniaływlatach1800–1945,wynika,
żekażdepokolenieuczestniczyłośredniow1,4konfliktuwojennego,a18,5roku
życiaobywatelaprzypadałonaczaswojny.Najgorzejpodtymwzględembyło
wZjednoczonymKrólestwieWielkiejBrytaniiiIrlandiiPółnocnej,gdzienalata
życiapokoleniaprzypadało5,9wojnyiponad48latwojenwkażdymstuleciu,
atakżewRosji(3,6wojnynapokoleniei49latwojenwkażdymstuleciu)5.Kon-
fliktyzbrojneorazmasowezbrodnieniesąjednakjedynąformąprzemocypolega-
jącejnazabijaniuludziprzezludzi.Równieżkrwawesąjejprzejawywmniejszej
skali,wpostacikonfliktówetnicznych,walkigangówipojedynczychzabójstw6.
Podobnedoniesienianapływająodwspółczesnychantropologów.Niezado-
wolilisięoniopowieściamiozamieszkującychodległekrainyludach,którenigdy
niesłyszałyoprzemocy.BarwneopisymieszkańcówNowejGwineiprzedstawione
przezMargaretMeadczynłagodnylud”scharakteryzowanyprzezElizabethMar-
shallmomasokazałysięspołecznościami,wktórychagresjanienależydorzadko-
ści,takjaktotwierdziływspomnianebadaczki.Szybkoprysłrównieżmitłagod-
negoplemieniaTasadayzamieszkującegofilipińskielasy.Bylitofarmerzy,których
miejscowawładzawykorzystywaładouzyskaniafunduszynazałożenierezerwatu,
dziękiczemumogłabyzyskaćprawowyłącznościdokorzystaniazzasobównatu-
ralnychokreślonegoterenu7.Ludzkaagresjazarównomającamiejscewodległej
przeszłości,jakiwnajnowszychdziejachprzepojonajestniesamowitymokrucień-
stwem.Niestety,stanowionoistotnyelementtradycjikulturowejnaszejcywilizacji.
Człowiekwdążeniudobezpieczeństwasiałspustoszeniewewnątrzwłasnego
gatunkuorazeksploatowałzwierzętaiśrodowiskonaturalne.Przeznaczałwięcej
zasobównaprzygotowaniadozaatakowaniainnychiobronęprzedpotencjalnymi
napastnikaminiżnapoprawęlosunajbiedniejszych8.Naniewielezdałysiędzia-
łania,którychefektembyłainstytucjonalizacjaistrukturyzacjażyciaspołecznego
homosapiens.Coprawdapojawieniesiępaństwrozpoczęłodrogędoograniczania
przemocymiędzygrupowejorazstanowiłoznaczącyczynnikochronyprzednią
4
5
Tamże,s.47.
Tamże,s.75.
6
WminionymstuleciutylkowUSAzamordowanookołomilionaosób.Zob.S.Pinker,
Tabularasa.Sporyonaturęludzką,tłum.A.Nowak,GdańskieWydawnictwoPsychologicz-
ne,Gdańsk2005,s.433.
7
Zob.S.Pinker,Tabularasa.Sporyonaturęludzką…,s.90–91.
8
Zob.D.L.Smith,Najbardziejniebezpiecznezezwierząt.Naturaludzkaiprzyczynywo-
jen…,s.97.
