Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24|
CzęśćI.Współczesneihistoryczneaplikacjebezpieczeństwa
JakwskazujeRobertGilpin,podstawowycharakterstosunkówmiędzypań-
stwamiprzejawiałsięinadalprzejawiauporczywąwalkąobogactwoipotęgę.
Państwaangażująsięwkolejnekonflikty,gdytylkozkalkulacjiwynika,żekorzy-
ścibędąwiększeniżkosztyznimizwiązane12.Wrazzrozwojemkulturypojawiają
sięróżneideologiezachęcającedopodejmowaniazbiorowejagresji,upodstaw
którychzawszeleżątzw.szlachetnemotywyusprawiedliwiająceagresjęsłużącą
zdobyciulubobroniezasobówreprodukcyjnych.Zaboruzasobówdokonywano
wimiętakiegolubinnegoboga,wcelucywilizowaniabarbarzyńcówczytroski
ouciemiężonych.Dobrympowodemmożebyćprawodosamostanowieniana-
rodów,chęćwprowadzeniasprawiedliwegoustrojualboobronaprawczłowieka.
Niezliczonaliczbaistnieńludzkichoddałasweżyciewobroniepokoju.
Człowiekwposzukiwaniuwyjaśnieńswychdestrukcyjnychzapędóworaz
wtworzeniuprojektówbezpiecznejcywilizacjiporuszasięwobszarachlokują-
cychsięmiędzynaiwnymidealizmemanagimcynizmem.Mająccorazwiększą
wiedzęoprzyczynachwojen,wdalszymciąguwzdroworozsądkowychwyjaśnie-
niachipotocznymmyśleniu,popularyzowanymprzezśrodkimasowegoprze-
kazuipolityków,aletakżeprzezlicznegrononaukowców,wykorzystujeprosty
schematstrukturyświata.Obejmujeondwiegrupyspołeczneoodmiennych
właściwościach:grupęwłasnącechującąsięanielskimiprzymiotamiigrupęob-
cychodemonicznychpredyspozycjach.Wtakiejsytuacjiwodpowiedzinapy-
tanie,dlaczegoistotaludzkawyposażonawrozumtakczęstoprzejawiaagresję
wrozwiązywaniukonfliktów,zawszepojawiająsięuzasadnieniawskazującena
wrogiezamiarystronyprzeciwnejikrzywdyrealnealbowyobrażone,jakichdo-
znajesięodobcych.
Tenmechanizmusprawnianyprzezkulturędziałaniezawodnieodtysiącleci
iskuteczniegenerujepodstawowezagrożeniewspołecznościludzi,jakimjest
agresjawewnątrzgatunkowa.Oczywiściewdziejachnaszegogatunkurównieczę-
stojakagresjaiintrygiwystępujątakżeformyaktywności,zktórychjesteśmy
dumni.Należądonichwspółpraca,zaufanie,pomaganiesłabszym,miłośćiwiele
społeczniepożądanychzachowań.Niestety,anielskieskłonnościczłowiekamogą
takżesłużyćjegodemonicznymzapędom.Naturalnyinstynktmiłościdojed-
nychpotrafibowiempotęgowaćnienawiśćdodrugich.Lojalnośćwobecgrupy
12R.Gilpin,WarandChangeinWorldPolitics,CambridgeUniversityPress,NewYork
1981,s.7.Podajęza:C.Elman,Realizm(w:)Studianadbezpieczeństwem,red.P.D.Williams,
WydawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego,Kraków2012,s.25.
