Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Bezpieczeństwowperspektywiehumanizmuewolucyjnego
|23
obywateli9,jednakprocestenbyłtakżeźródłemnowychprzesłanekdojejstosowa-
niaiwpłynąłnawzrostjednostkowychrozmiarówagresjiwkonfliktachzbrojnych.
Częstobezpośredniąagresjęmiędzypaństwamizaczęłazastępowaćgroźbajejuży-
cia,adominacjęzbrojną–gospodarczeihandloweuzależnienie.
Państwawtrosceoswójrozwójgospodarczyiwzrostpoziomukonsump-
cjiobywatelioptymalizująustrojespołeczno-gospodarcze,kooperujązinnymi
państwami,zawiązująsojuszepolityczne,gospodarczeimilitarne.Podejmowane
działania,nazywaneczęstogrą,majązwiększyćskutecznośćrywalizacjiozasoby.
Wskazujesię,iżwwynikunasilonejkooperacjiniejesttograosumiezero-
wej.Rozwójcywilizacyjnyspowodowałbowiemprzyrostbogactwamaterialnego
zarównobiednych,jakibogatychgraczy.Większośćzasobówgromadzonajest
jednakwrękachnielicznych.Potęgujetoistniejącenierównościekonomiczne
iwzmagadążeniabiedniejszychdoosiągnięciapoziomuprodukcjiikonsumpcji
bogatszychpaństw.Istniejącarywalizacjaprowadzidowyczerpywaniasięnatu-
ralnychzasobówziemi.Rozprzestrzenieniesięnaprzykładpółnocnoamerykań-
skiegopoziomuprodukcjiikonsumpcjinacałyświatwymagałobyzasobówtrzy-
krotniewyższychniżwszystkoto,cogromadzinaszaplaneta10.
Perspektywaograniczonychzasobówdeterminujedziałaniabogatych,zmie-
rzającedoutrzymaniadotychczasowegopoziomużycia,utrudniającosiągnięcie
wysokichstandardówprzezbiedniejszych.Sątomodelowewarunkigenerują-
ceagresywnąrywalizację.Uczestnicytejgrypostępujązgodniezzasadą,iżnie
mawniejaniwiecznychsojuszników,aniwiecznychwrogów.Wiecznesątylko
interesyiobowiązekichochrony11.Takicharaktermiałyimajądziałaniaczło-
wiekazmierzającedozaspokojeniapotrzebzewzględunawystępowaniebarier
wzdobywaniuzasobów.Stanowiłyjezjednejstronyograniczonemożliwości
technologiczne,któreniepozwalałynapełnekorzystaniezdóbrziemi,zdrugiej
zaśdominująceideologiewpływającenaegoistycznyichpodział.Wprzyszłości
corazwiększeznaczeniebędzieodgrywałabarierailościowawynikającazkurczą-
cychsięzasobówziemskich.
9
Zob.S.Pinker,Zmierzchprzemocy.Lepszastronanaszejnatury,ZyskiS-ka,Poznań
2015.
10
Zob.G.Kołodko,Wędrującyświat,PrószyńskiiS-ka,Warszawa2011,s.275–277.
11
Autoremtychwielokrotnieprzywoływanychzdań,wceluokreśleniaistotyrelacji
międzypaństwowych,jestHenryJohnTemple,premierWielkiejBrytaniizdrugiejpołowy
XIXwieku.Woryginalemająnastępującątreść:nWielkaBrytanianiemawiecznychsojusz-
nikówaniwiecznychwrogów;wiecznesątylkointeresyWielkiejBrytaniiiobowiązekich
ochrony”.
