Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ideologiazakodowanawtekście
37
(1)Mądrośćżyciowabudowanajestnapodstawiedoświadczenia
Mądrośćżyciowaniemacharakteruuniwersalnego
Człowiekunikarozumieniatego,cownosizamętwświatjegowłasnych
wartości
Każdywierzy,żetoonmaracjęitd.
Każdyztychsądówmożestanowićbazęodniesieniawdyskursieperswazyjnym.
Jakjużwspomniałam,wtekstachrzadkowystępujebezpośrednieodwołanie
douogólnionychsądówsystemuideologicznego.Zwykletakieodwołaniena-
stępujewprocesieargumentacjiaksjologicznejpoprzezumieszczeniewtekście
sądówkwalifikujących,wktórychjakoargumentywystępująrealneobiekty
rzeczywistości,funkcjonującenasceniepolitycznej,ocenianeprzezmówiącego
przezodniesieniedojegoogólnegosystemuwartości.AleksyAwdiejewwyjaśnia
tenproceswnastępującysposób:
JaksłuszniepodkreślaNadieżdaArutiunowa,takieoceny„dotycząrelacjimiędzyświa-
temrzeczywistym,ajegowyidealizowanymmodelem”4.Relacjatajestrealizowanaprzez
operacjęodniesieniaobiektuindywidualnegodoklasyobiektówideologicznych,wystę-
pującychwtym„wyidealizowanymmodelu”(x
n→X
n).Stanowitopodstawowąoperację
argumentacjiaksjologicznej,któraprowadzidoprzeniesieniawartościQ
nprzypisywanej
obiektowiogólnemu(X
n)naindywidualnyobiekt(x
n),tworzącatrybucjędlategoobiektu
Q
n(x
n).Całyciągargumentacjiaksjologicznejmożnaprzedstawićwsposóbnastępujący:
a.Q
n
(X
n
)–określenieogólnejreguływnioskowania,wybóratrybucjiwprzestrzeniideologicznej
b.x
n
→X
n
–odniesienieobiektuindywidualnegodoodpowiedniejklasyobiektówideologicznych
c.Q
n(x
n)–przeniesienieatrybucjizprzestrzeniideologicznejnaobiektindywidualny
Otrzymanywtensposóbsądaksjologicznydlaobiektuindywidualnegomożnauznać
zajęzykowąreprezentacjęideologicznejpostawyszczegółowej5.
Postawaszczegółowawyrażastosunekmówiącegodorealnychobiek-
tówrzeczywistości.Stosunektenjestdefiniowanynapodstawiezaliczeniatych
obiektówdoklasznajdującychsięwprzestrzeniideologicznejiprzeniesieniena
niewartościtychklas.Postawytakiewdyskursiesąwyrażanezapomocąsądów
kwalifikującychtypu:
(2)a.Mądrośćżyciowabudowanajestnapodstawiedoświadczenia
b.Piotrmadużedoświadczenie
c.Piotrposiadamądrośćżyciową
(3)a.Każdywierzy,żetoonmarację
b.Kowalskimainnezdanieniżja
c.Kowalskisięmyliitd.
Postawyszczegółowesąnajczęściejwyrażanebezpośrednio,bezjakiegokol-
wiekpotwierdzeniaargumentacyjnego,chociażtakitokargumentacyjnymożemy
4Н.Арутюнова,Tипыязыковыхзначений.Оценка.Событие.Факт,„Изд.Наука”
,Москвa
1988.AutorkamanaimięNina(red.).
5A.Awdiejew,Ideologia,postawaakomunikacja...,s.69.
