Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
978-83-7688-528-5
Wprowadzenie
19
wżadnejmierzewystarczające.Takżepróbyradzeniasobiezogólnierozumia
-
nymzwrotemprzestrzennympoprzezużycierozmaitychpodejśćmającychprze-
strzennywymiarorazodnoszącychsiędomożliwościbadańempirycznychsą
wyjątkowoskomplikowane25.Konsekwencjątegodlaniniejszejpracywkontek-
ściezwrotuprzestrzennegojestto,żestanowionapodjęcietematykiprzestrzeni
miastawogólnymznaczeniuorazpowrótdokonstruowaniateoriiprzestrzeni,
wtakimsensie,jakrozumiałtoLefebvre.
Abyzwrotprzestrzenny,czy-szerzej-docenienieroliprzestrzeniwnaukach
społecznychnieprzemieniłosięwowąkarykaturalnąfetyszyzacjęprzestrzeni
istawianiajejwniemożliwejdospełnieniaroliprzyczynyjakiskutkuwszelkich
ludzkichdziałańiwytworów,należyjąnietyledokładnieopisaćizdefiniować,
ileraczejumiejscowićwrelacjach,określićjejwpływyizależności.Tegorodzaju
próbąbyłopodkreślaneprzezDavidaHarvey’atwierdzenie,żemówićnależyra-
czejoczasoprzestrzeni(time-space).Jesttowyraźnewjegokoncepcjikompresji
czasoprzestrzennej(time-spacecompression),którawedługniegocharakteryzuje
obecnąformęrozwojukapitalizmuioznaczajednoczesneprzyspieszenietempa
życiaizanikaniebarierprzestrzennychzmuszającedoprzeformułowaniaro-
zumieniaświata
26
.Jakkolwiekwniniejszejpracykwestieodpowiedniegoujęcia
relacjiczasoprzestrzennychniebędąszerzejpodejmowane,aprzynajmniejnie
wprost,wartomiećnauwadzetakżetenkontekstanalizyprzestrzenioraztoczące
siędebaty,abyniepopaśćwnieuprawnioneuprzywilejowaniejednegoztych
wymiarówludzkiegożycia.
Wprowadzeniewątkówprzestrzennychdonaukspołecznychjestnietylko
niedokończonymprojektem,alerównieżwyzwaniem.Wiążesięonozpostu-
latemfundamentalnejzmiany,wymagającejskonstruowanianietylkonowych
koncepcjiiperspektyw,leczbyćmożetakżestworzeniasamegojęzyka,pod-
kreślającegoupoważnieniepostulowanegoprzetasowania
27
.Pisanieomieście
iprodukcjimiejskiejprzestrzenijestwyjątkowotrudne,ponieważobarczonejest
npodstawowymparadoksem”
,polegającymnatym,żenstarającsięzrozumieć
iwyjaśnićprodukcjęprzestrzeni[...]krytyczniteoretycyprawienieuchronnie
wpadająw[...]rodzajabstrakcyjnej,wyobrażonejreprezentacjiprzestrze-
ni”
28
.Perspektywaprzestrzennawprowadzakomplikacjedotego,cowydawało
sięzrozumiałe,inicjujewyobrażeniaodwołującesiędoniewyraźnieokreślonej
25
Zob.B.Jessop,N.Brenner,M.Jones,TeorizingSociospatialRelations,nEnvironmentand
PlanningD:SocietyandSpace”2008,vol.26,s.389-401.
26D.Harvey,TeConditionofPostmodernity.AnEnquiryintotheOriginsofCulturalChange,
Cambridge-Oxford1992,s.240.
27
DopewnegostopniazatakąpróbęmogąbyćuznanedziełaGillesaDeleuze’aorazFelixa
Guattari’ego,zwłaszczaichATousandPlateaus.CapitalismandSchizofrenia(przeł.B.Massumi,
Minneapolis-London2005).Zob.także:West-Pavlov,SpaceinTeory...,dz.cyt.s.169-246.
28
A.Merrifield,BetweenProcessandIndividuation:TranslatingMetaphorsandNarrativesof
UrbanSpace,nAntipode”29(4),1997,s.421.
