Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Ilustracjajakowartośćwizualnaiestetycznawlekturzedziecięcej
29
gędowidzamateriałobrazowy,potemkolejnerysunkowe,malarskieczygra-
ficzneprzybliżenia,kolejnewersje,ogniwa,odmiany,nakońcudopierowynika-
jącyznichporządekwątkówiznaczeńniekonieczniejużliniowy”50.Pojawienie
sięnowegoznaczeniaoddziaływaniaobrazuwzwiązkuztekstem,tuzdefinio-
wanego,poddajenowesposobywykorzystaniawizualizacjitekstuliterackiego.
Obowiązującerozumieniezakresupojęciailustracjawomawianymcza-
sieodnosiłosiędoklasyfikacjiPaulaOtleta.Wymienićtunależyobrazysche-
matyczne,motywydekoracyjneiobrazyprzedstawieniowe51.Typologiaksiążki
ilustrowanejRobertaEscarpitaopierasięnadwudzielnościpodziałuilustracji:
wksiążceliterackiej–fictionorazużytecznej–nonfiction,stosowanejnaprzy-
kładwpodręcznikachszkolnych.Poszczególnetypyilustracjipełniąodmienne
funkcjewksiążce.Niezależnieodtego,żezdaniabadaczyodnośniedozasadno-
ściilustrowaniatekstówdladziecisąpodzielone,odponadstulatnajmłodszy
czytelnik,równieżwPolsce,korzystazksiążekzilustracjami.
Szczególneznaczeniemająpierwszekontaktyzdziełamisztuki,jakimisądla
dzieciilustracjeksiążkowe.Ilustracjadziałanaoglądającegonietylkozawartą
wniejtreściąliteracką,alestronąformalną,czylijęzykiemplastycznychśrod-
kówwyrazu.Ważnyjestsposóbopracowaniaokładkiigrzbietuksiążkiorazro-
dzajoprawy.Istotnyjestukładdruku,krójczcionkiijejdostosowaniedorodzaju
tekstu,jakośćilustracji–ichwartościformalne.Obecnośćfrontyspisu,wklejek,
winietzamykającychkompozycjęstrony,podwyższaestetykęksiążki.Naczytel-
nośćcałościwpływająbezpośredniomożliwościtechnicznedruku,warunku-
jącejakośćpoligraficznąutworu.Znaczeniemają:technikadruku,jegobarwa,
dobórczcionkiijejwielkości,gramatura,fakturaikolorpapieru.Dladziecka
marównieżniebagatelneznaczeniełatwośćotwieraniastronicksiążki,naktó-
rymawpływsposóbzespoleniastronrozkładowych,dopasowanieszerokości
idługościwłókienpapierustronicorazrodzajgrzbietuiokładki.Wymienione
cechytonajważniejszezwieluinnych,stwarzającychpoziomedytorskiksiąż-
ki.Stanowiąoneelementarnyśrodekprzekazupodstawowychskładnikówję-
zykaplastycznego:kompozycjiiwyrażeniaprzestrzeni,zestawieńijakościkolo-
rystycznych,wielkościikształtówform,różnorodnychaspektówliniiczyfak-
tury.Istotnesąspecyficznewartościcałokształtuprzedstawienia,jakdekoracyj-
ność,rytm,harmonia.
50M.Porębski,Ilustracja.Figuracja,„Projekt”1978,nr5,s.10.
51
K.Migoń,PaulOtletobibliologii,książceidokumencie,[w:]Przestrzeńinformacjiiko-
munikacjispołecznej,M.Kocójowa(red.),ZeszytyNaukoweUniwersytetyJagiellońskiego,Prace
zBibliografiiiInformacjiNaukowej,Kraków2004,nr10,s.370.
