Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
I.Znaczenieksiążkiilustrowanejwszkolnejedukacjiiwychowaniudzieci...
JakdowodziłS.Szuman,wpływjakościformalnychilustracjinarozwójoso-
bowościdzieckajestwielorakiiznaczący.Badacztwórczościdzieciidladzie-
cipodkreślałznaczącywpływilustracjinakształtowaniesięwyobraźni,twier-
dząc,że„Obrazyirycinywidywaneczęstozamłodu,wswoistysposóbmodelują
ikształtująwyobraźnię[...].Dorośliwpewnymstopniuzawszejeszczeposługu-
jąsiętymiobrazami,któresięumiejscowiłyizadomowiływichwyobraźniza
czasówdziecięcychiszkolnych”
52
.KrytykartystycznyipisarzA.Banachpod-
kreślał:„[...]częstoniedostrzegamywpływuilustracji,zarównorycinywykona-
nejprzezartystę,jakiodbitkizkliszywcodziennejgazecie,nakształtowanie
naszejświadomości,aprzecieżilustracjaprzekazujenamwiadomośćwsposób
naoczny,bezpośredni.Każdaepokazaśzostawiawniejswojepiętno[...].Ilustra-
cjaplastycznawtórowaćmadziełuliterackiemu.Musidziełozamknięteotwo-
rzyć,jegomiejscaniedookreślonewypełnić,jegopięknościdaćtło,stworzyć
przedmiottwórczyrównejmiary,choćinnejsztuki”
53
.Zatemilustracjetowa-
rzysząceksiążceliterackiejmiałylubpowinnybyłymiećwartośćdziełasztuki.
Uważano,żeksiążkibezilustracjiniesąatrakcyjnedladzieci,sączęstoignoro-
waneiodrzucane.Przedstawieniawizualnewsposóbbardziejsugestywnyniż
słowodrukowaneoddziałująnamałegoodbiorcę.Silniejprzemawiajątakżedo
światajegouczućiwyobraźni.Wkontakciedzieckazksiążkąważnejesttzw.
pierwszewrażenie,októrymdecydujejejwyrazplastyczny,np.formaokładki.
„Możeonaprzyciągnąćuwagędzieckaiwzbudzićzainteresowanietreściąksiąż-
ki.Gdyjednakgrafikawywołujeuodbiorcyszczególnieodstręczającewraże-
nie,jestwwyraźnejniezgodnościzjegopotrzebamiimożliwościamipercepcyj-
nymi,uczucieniechęcimożesięprzenieśćinatekstliteracki”54.Dotychczasnie
prowadzonobadańnaukowychdotyczącychspójnościwidzeniaplastycznego
ipostrzeganiailustracjiudzieciidorosłych,zagadnienietomożestanowićinte-
resującyterenbadańpsychologicznych.
Specyficznarolaprzypadałailustrowanejksiążceadresowanejdodzieci.
„Dzisiajksiążkailustrowanakojarzonajestniemalwyłączniezliteraturądziecię-
cą,choćprzezwiekiilustrowanodziełabardzopoważnei«dorosłe»
55
.Danuta
Wróblewskapodsumowałarolęilustracjiksiążkowejjakopowszechnezadanie,
zakładające:„dbałośćorównomiernywszędzierozwójjęzykawizualnego,ja-
kimsięmówidodziecka,ojegoczystośćiskutecznośćwychowawczą”56.Taką
52S.Szuman,Ilustracjawksiążkachdladzieciimłodzieży,s.15.
53A.Banach,Oilustracji,WydawnictwoM.Kot,Kraków1950,s..6–7.
54M.Figlarz,Grafikailustracyjnawksiążkachdladzieciimłodzieży,[w:]S.Frycie(red.)Li-
teraturadladzieciimłodzieżywlatach1945–1970,WSiP,Warszawa1982,s.154–155.
55E.Skierkowska,Współczesnailustracjaksiążki,s.39–40
56D.Wróblewska,Platformaksiążki,„Projekt”1978,nr1,s.2
