Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Procesindywidualizacjiwewspółczesnymspołeczeństwie
WłaśniezewzględunawielowymiarowośćJerzySzackipro-
ponujezarezerwowaćpojęcieindywidualizmudlaopisuideologii,
postawlubpoglądów(2005:86)inieużywaćgodoopisurzeczy-
wistościspołecznej,gdziebardziejadekwatnebędziepojęcieindy-
widualizacjilubujednostkowienia.
Rzeczywistośćspołecznauległabowiemzmianie-jednostka
uzyskałaniespotykanądotądniezależność.Pozytywneodkrycie
jednostki,charakterystycznedlakulturyXXw.,nieoznaczaoczy-
wiście,żewcześniejniepojawiałysięwielkieindywidualności.
Jednakżezasadniczaróżnicamiędzywspółczesnościąaczasami
przednowoczesnymipoleganatym,wówczasjednostkistanowiły
częśćszerszejcałości,istniałyifunkcjonowaływramachwspól-
noty,zktórejsięwywodziłyiktórazawszebyłapunktemodnie-
sieniadlaichdziałań.AleksandraWielkiegouznawanozawybitną
postaćswoichczasów,zdobywcęistratega,alepostrzeganogo
przedewszystkimjakowładcęMacedonii,wywodzącegosięzrodu
FilipaMacedońskiego,osadzonegowgreckiejwspólnocie,anie
jakojednostkęsamąwsobie.Tymczasemprocesindywidualiza-
cyjnyzmieniapołożeniejednostkiwspołeczeństwie,wyodrębnia
iuniezależniaodszerszejcałości,przesuwającakcentznmy”na
nja”.Celemtegorozdziałujestprześledzenie,jakwramachprzej-
ściamodernizacyjnegonastępowałazmiananaliniijednostka-
uwspólnotowienie,czyliwjakisposóbjednostkaemancypowałasię
odwspólnoty,stającsiębytemsamoistnymistawiająctymsamym
podznakiemzapytaniasenswspólnotowości.
1.1.Pierwszafazaindywidualizacji
Chociaż,jakpodkreślaMirosławaMarody,ndlawspółczesnej
socjologiiindywidualizacjastanowiswoistezwieńczenieprocesu
rozwojuludzkości”(2008:XXXVII),poszukująckorzeniindywidu-
alizacji,możnawskazywaćnaepoki,wktórychszczególnieakcen-
towanorolęjednostkiijejindywidualneodczucia.Natejzasadzie
należałobypowiedzieć,żeprocesindywidualizacyjnytowarzyszył
człowiekowiodwieków,żerozpocząłsięwjużstarożytnejGrecji
lubwczasachRenesansu,jakpisałNorbertElias(2008).Ponieważ
przyjmujęperspektywęanalityczną,aniehistoryczną,głównym
celemtejczęścirozdziałuniejestśledzeniewątkówindywidualiza-