Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
13
niuosóbzniepełnosprawnością.Wpoczątkachjegowdrażaniacała
uwagazostałaskierowananaśrodowiskożyciaosóbzniepełnospraw-
nością,postrzeganejakogłówneźródłobariersprzyjającychichspo-
łecznejmarginalizacjiiostateczniedecydującychozakresieich
społecznegowykluczenia.Takiedziałania,jak:normalizacja,integracja,
włączanieczywreszcieinkluzja,wpisanewspołecznymodelnie-
pełnosprawności,wywarłyogromnywpływnapedagogikęspecjalną
jakosubdyscyplinęnaukową.
Wartozauważyć,żeoznakitegosposobumyśleniamożnadostrzec
jużwtwórczościnaukowejklasykówpedagogikispecjalnej.Społeczny
wymiarniepełnosprawnościobecnyjestwpoglądachMariiGrzego-
rzewskiej(1989)dotyczącychnormyifunkcjonowaniaosóbznie-
pełnosprawnościąorazwszczególnymcelupedagogikispecjalnej,który
Grzegorzewskarozumiałajakonrewalidacjęspołecznądzieciupośledzo-
nych,chorych,niedostosowanychspołecznielubwinnysposób
odchylonychodnormy”(1964).Zjegorealizacjąwiązałanadziejena
zmianęlosuipołożeniaosóbniepełnosprawnych,napoprawęjakościich
życia.
PodobnepoglądywyraziłOttonLipkowski(1976),formułująctrzy
celepedagogikispecjalnej:humanitarny,ekonomiczno-utylitarny
iwychowawczy.Obowiązującyjednakwówczasbiomedycznymodel
niepełnosprawnościkoncentrowałuwagęnajednostcezniepełno-
sprawnością,najejusprawnianiuirehabilitacji.Uzyskanywrehabilitacji
poziomdecydowałwięcowłączeniu,integracjispołecznej,marginalizacji
lubwykluczeniuosobyzniepełnosprawnościązgłównegonurtużycia
społecznego.
InaczejtensamproblemujmowałAleksanderHulek(1977b),który
wnormalizacjiwarunkówżyciaosóbzniepełnosprawnościąwidział
szansęnaspołecznąintegracjęosóbpełno-iniepełnosprawnych.Swoje
stanowiskowtejsprawieuzasadniłteoriąnwspólnychiswoistychprob-
lemówwrewalidacjiosóbniepełnosprawnych”.Podkreśliłwniej
prymarnośćczynnikówśrodowiskowychnadbiologicznymstanem
jednostkiwuzyskiwaniuiutrwalaniuoczekiwanychefektówdziałań
usprawniającychirehabilitacyjnych.Swoistecechyrozwojuifunkcjo-
nowania,któresąbezpośredniąkonsekwencjąrodzajuupośledzenia,
przeciwstawiłwspólnymosobompełno-iniepełnosprawnymmecha-
nizmomprzystosowawczym,dyspozycjompsychicznymorazstrategiom
społecznegofunkcjonowania(Hulek,1977b).
