Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
metylowanej(5-metylocytozyna).Procesmetylacjiprzeprowadzająenzymyzgrupymetylaz
DNA(zang.DNAMethylTransferases–DNMT).MetylacjaDNAdestabilizujenukleosomy,
orazjestsygnałemdlakompleksówenzymatycznychtakichjakbiałkagrupypolycomb
(PRC1iPRC2,zang.PolycombRepressiveComplex1/2),któredodatkowozwiększają
gęstośćhistonówpoprzezichpotranslacyjnemodyfikacje(trimetylacjęhistonuH3wpozycji
lizyny27–PRC2orazubikwitynacjahistonuH2A–PRC1).
Opróczpromotoraproksymalnego,przylegającegolubobejmującegomiejsceinicjacji
transkrypcji,niektóregenywyposażonesąwpromotordystalny,zlokalizowanywodległości
kilkutysięcynukleotydówodmiejscainicjacjitranskrypcji,któryzawieradodatkoweelementy
regulatorowetakiejakmiejscawiązaniaczynnikówtranskrypcyjnych,jednakjegowpływna
stopieńekspresjipodległegomugenujestzwyklemniejszyniżpromotoraproksymalnego.
b)sekwencjewzmacniające(zang.Enahncer)–zlokalizowanesąwodległościodkilku
dokilkusettysięcyparzasadodmiejscainicjacjitranskrypcji.Ulegająoneaktywacjiwwyniku
różnicowaniakomórekinasilająekspresjęgenówkodującychbiałkacharakterystycznedla
danegotypukomórek.Wzwiązkuztymregionytecharakteryzująsięobecnościąmiejsc
swoistychdladwóchrodzajówczynnikówtranskrypcyjnych:determinującychtożsamość
komórkową,którychwiązaniezewzmacniaczemprzygotowujetenregionregulatorowydo
aktywacjinastępującejwwynikuwiązaniaczynnikatranskrypcyjnegozależnegoodsygnału
wewnątrzlubzewnątrzkomórkowego.Wwynikuaktywacjiwzmacniaczydochodzido
syntezyosobliwegorodzajukwasurybonukleinowegotzw.eRNA(zang.EnhancerRNA),
któresyntetyzowanejestnamatrycyDNAregionuwzmacniacza.Wiążesiętozobecnością
pozaczynnikamitranskrypcyjnymirównieżpolimerazyII.Wedługdanychliteraturowych
powstające
eRNA
uczestniczy
w
formowaniu
pętli,
która
umożliwia
(zwykle
za
pośrednictwemkompleksubiałkowegoonazwieMediator)oddziaływaniepomiędzy
wzmacniaczemapromotoremgenu,cowdużymstopniuintensyfikujeprocestranskrypcji.
Dużadynamikategoregionuorazobecnośćmiejscwiązaniadlawieluczynników
transkrypcyjnych,białekregulatorowychorazkofaktorówtranskrypcjisprawia,żeaktywny
wzmacniaczcharakteryzujesiębardzoniskągęstościąnukleosomów.
c)insulatory–sątoregionychromatynypełniącefunkcjęinhibitorówtranskrypcji.
ElementytesąokupowaneprzezbiałkoCTCF(zang.CCCTC-bindingFactor),którewiąże
zesobąoddaloneodsiebieinsulatorytworzącwtensposóbhomodimeryCTCFipowodując
powstawaniepętlicouniemożliwiainterakcjępomiędzywzmacniaczemipromotorem.
Ukręgowcówwprzypadkuprawiewszystkichpętliutrudniającychtranskrypcję,białkoCTCF
jestwspomaganeprzezkohezynę(białkowykomplekswkształciepierścieniautrzymujący
dwie
nici
DNA
obok
siebie).
Insulatory
oddzielają
również
euchromatynę
od
heterochromatyny.
Informacje
dotyczące
regionów
regulatorowych
genów
kodujących
czynniki
transkrypcyjnedeterminującepluripotencjępochodzągłówniezmodelumysiego,który
umożliwiauzyskanieembrionalnychkomórekmacierzystych.MysigenOct4znajdujesiępod
kontrolątrzechregionów:proksymalnegopromotoraidystalnegowzmacniacza,wobrębie
któregomożnawyróżnićdwaelementyfunkcjonalne:aib.Aktywnośćdrugiego
determinowanajestwiązaniemheterodimeruOct4iSox2(tzw.oct-soxelement).Wobrębie
wszystkichwymienionychelementówdochodzidometylacjiDNAdenovowodpowiedzina
różnicowaniekomórek,copociągazasobąobniżenieekspresjigenuOct4.
PodobniejakwprzypadkugenuOct4równieżtranskrypcjaSox2jestsilnie
uzależnionaodaktywnościdwóchwzmacniaczy(SRR107iSRR111)oddalonychodmiejsca
8
