Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
patternanddegreeofnucleosomemethylation,ubiquitylationorADP-ribosylationallowsto
interferewithgenesilencingbymodulationofhistone“writes”and“erasers”activity.The
maintainingofexpressionofpluripotencyfactorsopensthegatetointentionalinhibitionof
differentiationandtosustainstemnessofprecursorcells.
Słowakluczowe:komórkimacierzyste,czynnikipluripotencji,różnicowanie,potranslacyjne
modyfikacjehistonów
Keywords:stemcells,pluripotencyfactors,differentiation,post-translationalhistone
modifications
1.WSTĘP
Komórkimacierzystesąnajbardziej
pierwotnymikomórkamiworganizmie.
Charakteryzująsięonemożliwościąnieograniczonychpodziałóworazróżnicowaniawe
wszystkietypykomórekworganizmieconazywanejestpluripotencją.Wtrakcierozwoju
komórkiteulegajączęściowejpolaryzacji,dającpoczątektrzemgłównymtypom
komórkowychprekursorów:mezenchymalnym,hemapoidalnymineuronalnymkomórkom
macierzystym,któredalejwprocesieróżnicowaniaulegająterminalnejspecyfikacjipod
wpływemendoiegzogennychsygnałów.Teunikalnewłaściwościzapewniająkomórkom
macierzystymczynnikitranskrypcyjne,zwanerównieżczynnikamipluripotencji,które
wzajemniepodtrzymująwłasnąekspresję(dodatniesprzężeniezwrotne),aledziałajątakże
pluripotencjidodatnioregulująekspresjębiałeknależącychdorodzinycyklinikinaz
zależnych,którefosforylująbiałkaretinoblastomawspółdziałającezczynnikamiE2F,dzięki
czemupromująproliferacjęisamoodnawianiesiękomórekmacierzystych.Wgrupie
czynnikówpluripotencjinajczęściejwymieniasiętakiejakSOX2,NANOG,OCT4,alenależą
doniejrównieżc-MYC,REX1,KLF4orazPARP1.Ekspresjaczynnikówwarunkujących
specyfikękomórekmacierzystychjestnegatywnieskorelowanazekspresjączynników
białkacharakterystycznedlakomórekmacierzystychulegająwyciszeniu,natomiastaktywacji
ulegatranskrypcjaczynnikówtranskrypcyjnychwarunkującychekspresjęgenówkodujących
białkanadającedocelowyfenotypróżnicującymsiękomórkomorazzapewniającekomórce
narzędziadopełnieniawymaganejfunkcjiworganizmie.
2.TREŚĆWŁAŚCIWA
Regulowanieilościposzczególnychbiałekwewnątrzkomórkowegoproteomuodbywa
sięzapośrednictwemdwóchprocesów:kontrolisyntezybiałkaorazjegorozkładu.Komórka
wyposażonajestwdwagłównemechanizmydegradacjibiałek:szlakubikwitynowo-
proteasomowyorazproteolizęlizosomalną.Ichaktywnośćdeterminujeczastrwaniabiałka
wkomórce.Szybkośćsyntezybiałkauwarunkowanajesttempemzachodzeniaprocesu
transkrypcji(namatrycyDNAtworzonejestkomplementarnemRNA),degradacjipowstałego
produktupośredniegoorazprocesutranslacjiprzepisującegoinformacjęzakodowaną
wmRNAnasekwencjęaminokwasówwbiałku.Zpunktuwidzeniaprzepływuinformacji
miedzyDNAabiałkiem,kluczowymetapemjestsyntezaRNA,ponieważbraksubstratudo
zajściaprocesutranslacjizatrzymujedalszeetapyprowadzącedopowstaniabiałka.
SzybkośćpowstawaniamRNAwarunkowanajestgotowościąokreślonychregionów
chromatyny
do
wiązania
maszynerii
transkrypcyjnej,
dostępnością
czynników
transkrypcyjnychorazobecnościąswoistychmikroRNA,którewiążąsięznowopowstałym
6
