Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
WŁODZIMIERZGALEWICZ
Pytanieoetycznystatuseksperymentalnychterapii–czysąone
obowiązkowealbozalecane,czymożeniestosowneiniedopuszczal-
ne–jestpytaniemoichstosunekdopodstawowychzasadetyki.
Możnasięzastanawiać,jakienormyetycznepodpadająpodpojęcie
npodstawowejzasadyetyki”1.Nieulegawątpliwości,żewjegozakre-
siepowinnosięznaleźćmiejsceprzynajmniejdlatrzech(por.Raus,
2016,s.2).Jednąznichjestzasadawymagającawewnętrznego
przyjęciaipraktycznegorealizowaniapewnejpostawyluborientacji
etycznej,którątradycyjnieokreślanojakondobroczynność”(benefi-
centia,beneficence),aktórąja(dlauniknięciazbytwąskichskoja-
rzeńzwiązanychztąnazwą)będęnazywałraczejdbałościąodobro
lubniecodokładniej–odobrodrugiegolubodobrodrugich.Inną
podstawowąnormą,przywoływanąwsporzeoeksperymentalnete-
rapiezarównoprzezichkrytyków,jakiprzezichobrońców,jesttzw.
zasadaautonomii,lubniecoszerzej–poszanowaniaautonomiioso-
by.Trzeciąwreszciepodstawątakpozytywnych,jakinegatywnych
argumentówwysuwanychwinteresującymnassporzejestnadrzęd-
nareguła–lubraczejcałagruparegułczyteżnorm–zwanazasadą
sprawiedliwości.
II.Eksperymentalneterapieazasadadbałościodobro
Jeżelieksperymentalnaterapiamabyćpraktykąetyczniewła-
ściwą,powinnasłużyć(aprzynajmniejnieszkodzić)dobruuczestni-
czącychwniejstron.Jednązestronuczestniczącychwtejprocedu-
rzesąpoddawanijejbezpośredniopacjenci,drugą–inniczłonkowie
społeczeństwa,dosięganiprzezjejpozytywneinegatywnenastęp-
stwa.Każdauniwersalistycznateoriaetycznakażedbaćodobro
ijednych,idrugich.Takzatempierwsząkwestią,którązpunktu
widzeniakażdejtakiejteoriinależyrozpatrzyć,abyokreślićetyczny
statuseksperymentalnejterapii,jestpytanieojejstosunekdozasa-
dydbałościodobro.Abynanieodpowiedzieć,dobrzejednakbędzie
wtrącićpewnewstępneuwaginatematsamejtejzasady.
A.ASPEKTYZASADYDBAŁOŚCIODOBRO
Jakjużwspomniałem,zasadadbałościodobrojesttylkojedną
zpodstawowychnormetycznych,adyktowaneprzezniąobowiązki
mogąbyćnierazkonfliktoweczyteżkonkurencyjnewstosunkudo
1
Zob.Beauchamp&Childress1996.
