Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
LidiaWollman
zaskakującychsytuacji,dozmianyzawodu,wlicznychprzypadkachwielokrot-
nie,doniepewnychwarunkówżycia.Trzebazatemumiećszybkoiefektywnie
uczyćsię,oduczaćiuczyćsięnanowo,jakstwierdzaAlvinTofer,byniestaćsię
analfabetamiXXIwieku1.
Celemuczeniasięinauczanianiejestdziśzdobycieszerokiejwiedzyczy
wieluumiejętnościpotwierdzonychprzezświadectwalubdyplomy.Celemjest
osiągnięciebiegłościadaptacyjnej,czyliumiejętnościelastycznegoikreatywnego
stosowanianabytychwdanymkontekścieumiejętnościiwiedzy-wróżnych
sytuacjach,costanowiprzeciwieństwobiegłościrutynowej,umiejętnościra-
dzeniasobieztypowymiszkolnymizadaniamiszybkoipoprawnie,alebezich
zrozumienia.Biegłośćczyteżkompetencjaadaptacyjnawymagaoduczniów:
■dobrzezorganizowanejielastyczniedostępnejwiedzyobejmującejfakty,
symbole,koncepcjeizasady;
■metodheurystycznych,czylistrategiiwyszukiwaniasłużącychanalizie
iprzekształcaniuzadania;
■metawiedzyobejmującejwiedzęofunkcjonowaniumyśleniaiwiedzęoswo-
ichmotywacjachiemocjach,któremożnawykorzystać,byulepszyćproces
uczeniasię;
■umiejętnościsamoregulujących,porządkującychprocesymyśloweorazwo-
licjonalne;
■pozytywnychprzekonańnatematsiebiejakoucznia,kontekstu,wjakim
naukamamiejsceimateriałuuczeniasię2.
Niemożnajednaktejkompetencjinnauczyć”wtypowyszkolnysposób,
wktórymnauczycieljestosobątransmitującąwiedzęikierującąprocesemucze-
niasię.Kompetencjeadaptacyjnewymagająuczeniasiępoprzezdoświadczenie
ipoprzezaktywnedziałaniepodmiotówuczącychsię,awięctouczeń,anie
nauczyciel,mabyćosobąnajbardziejaktywną,samosterującąswymuczeniem
sięiodpowiedzialnązajegoefekty.nTakieuczeniesiępowinnobyćaktywne
(konstruktywne),kumulacyjne,samoregulujące,nastawionenacel,umiej-
scowionewkontekścieiopartenawspółpracy,powinnorównieżumożliwiać
indywidualneprocesykonstruowaniaznaczeniaibudowaniawiedzy”3.
Kompetencjauczeniasięstałasiędziśjednązkompetencjikluczowych
wymaganychwedukacjiXXIwiekuiprzyjętychprzezRadęEuropy.Definiuje
sięjąjakonzdolnośćkonsekwentnegoiwytrwałegouczeniasię,organizowania
własnegoprocesuuczeniasię,wtympoprzezefektywnezarządzanieczasem
iinformacjami,zarównoindywidualnie,jakiwgrupach,(…)obejmuje[ona]
świadomośćwłasnegoprocesuuczeniasięipotrzebwtymzakresie,identyfi-
1A.Toffler:Szokprzyszłości.Tłum.W.Osiatyński,E.Grabczak-Ryszka,E.Woydyłło.
Przeźmierowo2007,s.358.
2Istotauczeniasię.Wykorzystaniewynikówbadańwpraktyce.Red.H.Dumont,D.Istance,
F.Benavides.WstępA.Janowski.Tłum.Z.Janowska.Warszawa2013,s.78-79.
3Tamże,s.81.
