Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cyjną,możemypowiedzieć,żetoalbosąpoprostużarty,alboże
cośwtymjest,alewgruncierzeczysątouogólnieniapozbawione
jakiejkolwiekpodstawyizregułytakie,dlaktórychdowoduzna-
leźćsięnieda”33.
Namarginesie,pewientyppowiązańniejest,rzeczjasna,tylko
Kisielowąfanaberią.JakpiszeznakomityhistorykTonyJudt:nŻydow-
scyintelektualiścimiędzywojennejipowojennejEuropyŚrodkowej
byliprzezmarksizmszczególnieprzyciągani[ł]»żydokomuna«
możebyćantysemickimepitetemużywanymprzeznacjonalistyczne
środowiskawPolsce,aleprzezkilkanaściekluczowychlatopisywała
równieżrzeczywistość.NiezwykływkładŻydówwhistorięwspół-
czesnejEuropyWschodniejniemożebyćoddzielonyodszczegól-
negoczaru,jakidlaśrodkowo-iwschodnioeuropejskichintelektu-
alistówmiałprojektmarksistowski”34.oczywiście,możnaprzyjąć,
żepoznawczystatusopiniiJudtajestzbliżonydoinnej,zaczerpnię-
tejztegosamegotomu,zgodniezktórąmożnamówićopewnych
cechachsilniezakorzenionychwtradycyjnejkulturzepolskiej:kle-
rykalizmie,szowinizmie,antysemityzmie35.Wobuprzypadkach
idziewszakonaturalnośćpewnegorodzajuskojarzeń-dosprawy
tejwrócęprzyokazjipolemikiKisielaiMariiHirszowicz.
Wtychwłaśnieramachinteresowałmnieobrazproblematyki
żydowskiejiantysemityzmuwDziennikachKisiela(tylkowDzien-
nikach,nauboczupozostawiamtakżeHistorieżydowskieKisiela36),
jegodonichstosunek,jegowidzeniesprawyudziałuPolaków
żydowskiegopochodzeniawninstalowaniu”wPolscesystemu
komunistycznego,Kisielowaocenaichroliiudziałuwruchurewi-
zjonistycznym,awcześniej-wrozwojufilozofii(wtymwszcze-
gólnościteoriispołecznej)marksizmu-leninizmu;dalej-różnica
wrelacjonowaniuzjawiskaantysemityzmuiprzedstawianiulosów
konkretnychosób;względyideologicznewpropagowaniuiprak-
tykowaniuantysemityzmuorazinstrumentalizmwjegoużywaniu,
funkcjaantysemityzmuprzełomulatsześćdziesiątychisiedemdzie-
siątychwkształtowaniuwizerunkuPolskiwświecie,paradoksy
_
_
_
_
_
_
33Ibidem.
34T.Judt:Zapomnianywiekdwudziesty.Przeł.P.Marczewski.War-
szawa2011,s.27.Namarginesie,kiedyJózefHenprzytaczaswojąndziennikową”
relacjęzpamiętnegozebraniaZLPzkońcalutego1968roku,uznajekpiąceokreś-
lenieAntoniegoSłonimskiegonżydo-antykomuna”zanienajszczęśliwszynneo-
logizm”.J.Hen:Postscriptum.Rękopisznalezionywszufladzie.Dziennik1968.
W:Idem:Dzienniknanowywiek.Warszawa2009,s.456.
35Ibidem,s.157.
36opublikowanewparyskiejnKulturze”(1960,nr12)podpseudonimem
TeodorKlon.
Wstęp
21
