Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Częśćpierwsza.Zagadnieniaogólne
2.2.2.Naukioorganizacjiizarządzaniu
Dorobeknaukoorganizacjiizarządzaniumożebyćodnoszonydoadministracjipub-
licznej,pomimopogląduoistnieniuzasadniczychróżnicmiędzyadministracjąpub-
licznąiprywatną.PodkoniecXIXw.pojawiłysiępierwszepraceteoretycznedoty-
cząceorganizacjipracywprzedsiębiorstwachgospodarczych,odnoszącesięrównież
wmniejlubbardziejbezpośrednisposóbdozagadnieńorganizacjipracykierowniczej
wadministracjipublicznej.Autorzytychprac,jaknp.FrederickTaylor(1856-1915)
czyHenriFayol(1841-1925),sąuważanizatwórcówteoriiorganizacjiizarządzania.
Doichrozważańnawiązujetakżewieluteoretykówtegonurtunaukiadministracji,
któryprzywiązujedużeznaczeniedonaukowejorganizacjipracywadministracji.Po-
glądytakieupowszechniłysięwteoriiorazwpraktyceadministracjipublicznejwielu
państwpoIwojnieświatowej.Ideastosowaniawadministracjipublicznejkoncepcji
sformułowanychnaużytekorganizacjiprywatnychległaupodstawwielupóźniejszych
podejśćdoadministracjipublicznej,m.in.teoriiNewPublicManagement,którazyskała
popularnośćwlatach90.XXw.
2.2.3.Socjologiaadministracji
IstotneznaczeniedlarefleksjinadadministracjąpublicznąmadorobekMaxaWebera
(1864-1920),uznawanegom.in.zatwórcęsocjologii.Zamierzałonrozwinąćinstytu-
cjonalnąteorięwładzywzwiązkuzpaństwemispołeczeństwemorazroląadministracji
jakoichczęści.Wprowadziłm.in.pojęciebiurokracjirozumianejjakotyporganizacji
administracjimającynastępującecechy:1)administrowaniejestdziałalnościązawo-
dową;2)istniejehierarchicznastrukturawładzy;3)występujepodziałpracywpionie
ipoziomie,cojestkonsekwencjąspecjalizacjiorazhierarchiczności;4)zachowaniapra-
cownikówadministracjinaposzczególnychstanowiskachsąregulowaneprzezformalne
igeneralne(ogólne)regułypostępowania21.Weberstwierdziłrównież,żepaństwanie
należydefiniowaćwoparciuoceleprzednimstawiane,alepoprzezśrodkirealizacji
celów,któresąspecyficzneiniezbędnezpunktuwidzeniaistotypaństwa.Państwojest
zatemcharakteryzowanepoprzezmonopolprawastosowaniaprzymusufizycznego,jest
onostosunkiempanowanialudzinadinnymipoprzezstosowanielegitymizowanego
przymusu.Aparatupaństwaniemożnazredukowaćaniutożsamiaćzjakąkolwiekinną
instytucjąspołeczną.
Administracjapublicznawwielupaństwachjestzorganizowanawformiebiurokracji,
zaśsamakoncepcjaorganizacjibiurokratycznejstanowipunktodniesieniadlawielu
rozważańnatematwspółczesnejadministracjipublicznej.
21
H.Izdebski,Historiaadministracji…,s.36.
