Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podejścieinstytucjonalnewanalizierynkupracy-tradycjaiwspółczesność
25
Potrzecie,nowaekonomiainstytucjonalnaodrzucazałożenieopełnejra-
cjonalnościpodmiotów.Ludziepodejmująbowiemdecyzjewwarunkach
niedoskonałejinformacjiiwiedzy,aponadtozdolnośćumysłuludzkiegodo
rozwiązywaniaproblemówjestograniczona,stądteżprzyjmujązałożenie
oograniczonejracjonalności.H.Simon,którysformułowałideęograniczo-
nejracjonalności,podkreśla,żeludzieprzyjmująrozwiązania,którezado-
walające,choćniemaksymalizujące,któredobre,choćnienajlepsze(zob.
Godłów-Legiędź,2003,s.66).Jednostkiwięcracjonalne,aleniewpełni.
Założenietoniewątpliwiebardziejrealistycznieodzwierciedlafaktyczneza-
chowaniajednostekwprocesachgospodarczych.
Poczwarte,nowiinstytucjonaliścikrytycznieodnosząsiędoneoklasycz-
negoujęciawymianyrynkowej,wktórejdziałaniemechanizmucenowego
jakokoordynatoraprocesówgospodarczychnicniekosztuje.Jakopierwszy
zwróciłnatouwagęRonaldCoasejużwlatach30.XXw.,którypodkreślił,
żewykorzystaniemechanizmucenowegowcharakterzemechanizmuko-
ordynacyjnegorodzipewnekosztyzwiązanezzawieraniemtransakcjiryn-
kowych,wtymm.in.kosztyposzukiwaniapartnerów,kosztyzdobywania
igromadzeniainformacji,kosztynegocjacjiwarunkówkontraktu,koszty
związanezrealizacjąkontraktuczyteżkosztyrozstrzyganiaewentualnych
roszczeń(Coase,1992,s.715).WysuniętaprzezR.Coase’aideakosztów
transakcyjnychstałasięważnymelementemsystemuteoretycznegonowej
ekonomiiinstytucjonalnej.
Popiąte,charakterystycznącechąnowejekonomiiinstytucjonalnejjest
podkreślenieroliinstytucjiwkształtowaniuprocesówgospodarczych.Instytu-
cjetepowiązanościślezideąkosztówtransakcyjnych.Zjednejstronybowiem
istnieniekosztówtransakcyjnychuznanozaważneuzasadnieniedlainstytu-
cjirynkowych,zdrugiejzaśdostrzeżonoznaczenieinstytucjidlarozmiarów
kosztówtransakcyjnych.Ponadtowteoriachnowychinstytucjonalistówsilnie
akcentowanajestmyślozasadniczymwpływieinstytucjinadecyzjegospodar-
czepodmiotówikształtowaniewtensposóbprzebieguprocesówgospodar-
czych(North,2014).
Podkreślajączasadnicząrolęinstytucjiwprocesachgospodarczych,nowi
instytucjonaliścinawiązująwprostdotwierdzeńtradycyjnegoinstytucjonali-
zmu.RozwijająprzytymdefinicjeinstytucjiwprowadzoneprzezT.Veblena
iJ.R.Commonsa,wyodrębniającinstytucjeformalneinieformalne.Definiując
instytucjeformalneD.Northzwróciłuwagęnato,żetoregułygryfunk-
cjonującewspołeczeństwie,żetookreśloneprzezczłowiekaformyograni-
czeń,którekształtujązachowanialudziistosunkimiędzyludzkie(North,
1990,s.3).UE.C.Ostromznajdujemystwierdzenie,żeinstytucjetoreguły,któ-
rymiposługująsięludzie,abyuporządkowaćzależnościmiędzynimi(Ostrom,
1992,s.19).Dodajmydotychdefinicjiuwagę,żechodzitutajoregułyprzyjęte