Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kulturowepodłożepotrzebiróżnorodnościsposobówichzaspokajania
21
zów,tradycjakulturowabywawtychzbiorowościachwysoceselektywna,przezdo-
puszczaniedodietypotrawwyłącznie„czystych”,koszernych.Kuchnieselektywne
nacechowanesąpewnymstopniemrytualizmu.Spożywanieniektórychpotraw–co
występujeteżwewzorachświętowaniawinnychkulturach–macharakterwyłącznie
ceremonialny.Takiepotrawyiwieleinnychdopuszczonesądospożyciapoodbyciu
określonychpraktykreligijnych,ablucyjnych.Żywnośćbywatakże„skażona”przez
niewłaściwyrytuałprzyrządzania,nietylkoprzezfakt,żezostaławykluczonaprzez
obyczajczyregułyprawareligijnego.Oilepotrawyświątecznespożywasięwchrze-
ścijaństwiedwa,trzyrazydoroku,naWielkanociwwigilięBożegoNarodzenia,
otyleniektóregrupywyznanioweczyetniczne,takiejakżydowska,cygańskaczy
arabska,przestrzegajądietyorazsposobówprzyrządzaniapotrawnacodzień.Kultury
ekskluzywnewykluczająniektórerodzajepotrawzeswegojadłospisu,nakazującspo-
żywaćinne.Wkuchniżydowskiejiarabskiejniejadasięwieprzowiny,jakoreligijnie
nieczystej,preferujesięnatomiastdróbiryby.Karpjestuznawanywpolskiejtradycji
zarybęwykwintną,spożywaną„odświęta”,awStanachZjednoczonychjesttrakto-
wanyjakowzasadzieniejadalnydlaludziiprzeznaczanyjakoskładnikkarmydla
kotów.Selektywnośćwdoborzepodstawowegomenugrupykulturowejuzasadniona
jestwdużejmierzezasobamiśrodowiskanaturalnego,aleusankcjonowanajesttakże
tradycjąiwyznaczonaprzeznormyetyczneorazreligijne.Wjadłospisiekażdejniemal
grupykulturowejznajdująsięrybyiowocemorza,alewtradycjiszwedzkiejjestto
niewielkiśledźprzyrządzanynaostro-kwaśno,wjapońskiej–sushi,specjalnygatunek
ryby,którynieodpowiednioprzyrządzonymożeokazaćsiętrujący.Szwedzkiśledźma
swojeodpowiednikiwpolskimśledziumarynowanym,wRosjisolonym,ajapońskie
sushizuniwersalizowałosięnatyle,takżewtradycjizachodniej,żenazwętęnosika-
wałekłososia,podanyzryżemikawałkiembambusa.Niezmieniatojednakzasady,że
mimoudziałutychsamychskładników,potrawykuchninarodowych,regionalnych
ietnicznychróżniąsięwaloramismakowymi,sposobemprzyrządzaniaorazserwowa-
niapotraw.Selektywnośćjestcechąrelatywną.Obecniewkażdymniemalsklepie,
przynajmniejnależącymdosieciwielkichsupermarketów,możnakupićprodukty
żywnościowewywodzącesięzróżnychrejonówświata.Najbardziejpowszechne
ipopularneużywki,jakkawa,kakaoczytytoń,rosłypierwotnienaterenieAmeryki
Południowej.Trafiłydokuchnieuropejskiejinastępniesięzglobalizowały,podobnie
jakniecowcześniejindyjskaichińskaherbataczypółnocnoamerykańskakukurydza
orazpomidor.Pomimopowszechnejniemaldostępności–dodajmy,wśrodowiskach
zamożnychmieszkańcówkrajówwysokorozwiniętych–wszelkichproduktówżywno-
ściowych,dobórpodstawowych,stosowanychnacodzieńskładnikówiichprzyrzą-
dzaniapozostajeuwarunkowanytradycjąkulturową.
H.Kulturymieszane,synkretyczne.Większośćelementówkultur(oile
niewszystkieznich)ulegazczasemprzejęciuprzezinnegrupykulturowe.Przejęcie
tonastępujepoprzezprosteodwzorowanieinaśladownictwoalboczęściowąadaptację
oraztransformację.Najwidoczniejszymprzejawemuniwersalizacjiisynkretyzacji
kulturowejzachodzącychwprocesachdyfuzji,przenikaniaiprzyswajaniaelementów
innychkultur,jestupowszechnianiesięprzepisówkulinarnych.Symbolemtakiejuni-
wersalizacjiisynkretyzacjizarazemjestofertażywieniowabarówszybkiejobsługi,
zwłaszczasieciMcDonald’s.Podstawowyskładniktejoferty,zestawbigmaca,składa
