Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Różneojczyzny
środkowoeuropejskiejtożsamości.Procestendekodowanymoże
13
byćzarównonegatywnie(ucieczkawprowincjonalność,zaścianko-
wość),jakipozytywnie(obronawłasnejkulturyprzedniwelującą
uniwersalizacją).nIntymność”odnosisiętudokultywowaniama-
łych,peryferyjnychzbiorowościiichmałychojczyzn,przedstawiają-
cychskutecznąprzeciwwagędlaideologiinarodowychitymsamym
pośredniowspierającychprojektwspólnejEuropy.Oznaczajednak
równocześniekrytycznydystansdotejżeEuropy,skupionejna
wartościachkulturowychobjętychwspólnymmianemnZachodu”,
niekoniecznieprzychylnycheuropejskościsłowiańskiej,wołoskiej,
madziarskiej,bałtyckiejibałkańskiej,atakżeromskiej,huculskiej,
tatarskiej,kaszubskiej,śląskiejłIniewieletuzmieniająunijnepro-
jektyfinansowegowsparciadlaregionów,bezresztyoddanebizne-
sowiorazurzędniczejbiurokracji.Literackotowewnątrzeuropejskie
napięcienajlepiejuchwyciłAndrzejStasiukwswoichpodróżniczych
esejach:JadącdoBabadag,FadoiDziennikpisanypóźniej.
Intymnalokalnośćjawisięzatemjakoopozycyjnazarównowo-
becprojektównacjonalistycznych,wielbiącychjednąkulturękosz-
teminnych,jakiglobalistycznych,znoszącychdefactokulturowe
różnice.Jednakżenintymna”możeznaczyćrównież:osobista,in-
dywidualna,prywatna,twojawłasna.Czylibezzbiorowości.Izno-
wuzkłębowiskawrażeńwyłaniasiękrajobrazjakotkankałączna
literatury,jakwczułymspostrzeżeniukrytykaihistorykaliteratu-
ryKazimierzaWyki,któryznałwartośćimmersyjnegozanurzenia
wmateriipoetyckiej:
PoezjapolskaXIXwiekuzcałejziemiojczystejwładzęposiadałatylkonadkra-
jobrazem,łącznikiempomiędzyteraźniejszościąawspomnieniami.Tylkokrajo-
brazunieśćmożnazesobąnakażdąwędrówkęiniezgubićnawetwówczas,gdy
wszystkowypadaporzucić,pozostaćnagim,wyzutymzwszelkichrzeczy11.
Później,wewspólnocie,prywatnośćtraciswójwyjątkowycha-
rakteristajesięudziałeminnych,emocjezostająwystawionedopu-
blicznejtransakcji,innimogąznichkorzystać.Orazwykorzystać.
Wrazzutratąosobistegocharakterurelacjizanikapoczuciejejauten-
tycznościiszczerości,azamiastniegorodzisiępoczucienadużycia,
przeinaczenia,wtórnejsemiozyniemającejjużnicwspólnegozpier-
wotnymodniesieniemczłowiek–miejsce.Winienjestnietylkoów
11K.Wyka,Noweidawnewędrówkipotematach,Warszawa1978,s.17.
