Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
6
znazistowskągapą,zapowiadającprzyszłegomordercęwmundurze.
Inniidązajegoprzykładem.Jedynymsceptycznymuczestnikiem
narodowejbiesiadyjeststaryNiemieczpooranązmarszczkamitwa-
rząiwwytartymkaszkiecienagłowie.Niezrywasięjakinni,siedzi
zopuszczonągłowąizerkanieufnie.Onjużprzeżyłjednąwojnę
światowąidobrzewie,dokądtengermańskiśpiewdoprowadzijego
współplemieńców1.Wpewnymmomenciemiędzyławamiporwa-
nychśpiewembiesiadnikówprzemykaczarnypies.Niewykluczone,
żetoMefistofeles,któryprzybiegłtuprostozkartFaustaGoethego.
Sprawdza,czywszystkoidziezgodniezplanem.Okolicajestistotnie
sielska,świecisłońce,alpejskałąkatoniewsoczystejtrawie.Gospo-
danazywasięWaldesruh–LeśneZacisze.
Głównybohater,BrytyjczykBrianRoberts(wtejroliMichael
York),zniepokojemobserwujenarastanieemocjigrupy,którezesfe-
ryosobistych,intymnychrelacjizostająprzekierowanenazbiorową
agresję.Jednakżenajegopełneniepokojupytanie:nWciążmyślisz,
żemożnaichkontrolować?”,przedstawicielniemieckiejarystokracji
MaksymilianvonHeune(HelmutGriem)odpowiadawzruszeniem
ramion.Możenaprawdęniewie,możeniechcewiedziećalbogoto
poprostunieobchodzi.Maswojedowygraniawcałejtejawanturze,
późniejuciekniedoArgentyny.BrianrównieżzdążyucieczBerlina,
choćwcześniejzostanieprzezuroczegoMaksymilianauwiedzio-
nyiwykorzystanyseksualnie,podobniejakjegodziewczynaSally
Bowles(LizaMinnelli).Najważniejszewichtrójkąciewzajemnejfa-
scynacjiokazujesięwłaśnieto,coniezostałopowiedziane.Wzruszenie
ramionarystokratywydajesiędlatejsceny,amożeicałegofilmu,klu-
czowe.Narozhuśtanychemocjachmożnawielewygrać,byleniemy-
ślećokonsekwencjach.Atymbardziejnienazywaćichpoimieniu.
Bawarskascenadajedomyśleniawpewnychpodstawowych
kwestiach.Afektywnywęzełczułychrelacjiczłowiekazmiejscem
urodzeniaidorastaniajestjednymznajważniejszychczynników
mitotwórczych,zarównowplanieindywidualnym,jakiwspólnoto-
wym.Krajobrazdzieciństwairozgrywającasięwjegosceneriinauka
światadeterminująperspektywępoznawcząnacałeżycie,bezwzglę-
1NarolęstaregoNiemcawtejsceniecelniezwróciłuwagęRyszardKoziołek:nPraw-
dziwąwielkośćtejscenytworzyjednakkontrapunkt,powtórzoneujęciestaruszka
krótkowidzazkuflempiwa;nieśpiewainiewstaje–przyszłośćnienależydoniego.
Entuzjazmmłodegożyciagotowegonaśmierćnieudzielasięstaremuczłowiekowi;nie
jestnawetjegofantazmatem”.Zob.R.Koziołek,Latającykret,nTygodnikPowszech-
ny”2013,nr26.
