Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wprowadzenie
wEncyklopediistaropolskiej(Warszawa1900-1903),Еврейскойэнциклоnеlии
(Санкт-Петербург1905-1918),JüdischesLexikon(Berlin1927-1930)1lWraz
zrosnącąliczbąopracowańpostępowałoichunaukowienielZaczętopublikować,
bazującemlinlnadokumentacjiarchiwalnej,opracowaniahistoryczneposzcze-
gólnychgminżydowskich2,zabytków,nplsynagog3lTakżeprzyrostbiurokracji
orazwzrostznaczeniaposzanowaniaobowiązującychprzepisówsprawiły,żeza-
rządyniektórychgminczypodległychimjednostekorganizacyjnych,nplszkół,
cmentarzy,szpitali,zaczęłypublikowaćrozmaiteSprawozdania4lWwieluznich
znajdowałysięinformacjeoposiadanyminwentarzu,jego„historyczności”
,po-
chodzeniuczywartościmaterialnejlStopnioweumasowianiesiękulturyżydow-
skiejipostępującainstytucjonalizacjaoraznowetechnologiesprzyjałygromadze-
niudanychl
Utworzeniew1873rokuwKrakowieAkademiiUmiejętnościiKomisjidoBa-
dańHistoriiSztukizapoczątkowałobardziejkompleksowebadaniaszczególniena
terenieGalicji(KrakówiLwów)lWmniejszymstopniudotyczyłotoziempol-
skichzaborurosyjskiegoipruskiegolUpowszechnieniefotografii,powoływanie
towarzystwfotograficznych,organizacjikrajoznawczych(nplŻydowskieTowa-
rzystwoKrajoznawcze),miłośnikówprzeszłości(KomisjadoBadaniaZabytków
StarożytnychprzyZwiązkuAkademickimKółMiłośnikówKrajoznawstwa,Towa-
1AlEisenbach,ול’רפן’אדא’רעפ–המחמנש’ווצםענ’אע’פארגא’ראטםיהעשידיי,„BleterfarGeszichte”
,
1998,TlXXVI,sl5-70;KlAlMakowski,Siłamitu.ŻydziwPoznańskiemwdobiezaborówwpiśmien-
nictwiehistorycznym,Poznań2004,passim;AlKopciowski,Stanbadańnadhistoriąikulturązamoj-
skichŻydów.Próbasyntezy,[w:]ŻydziwZamościuinaZamojszczyźnie.Historia-kultura-literatural
RedakcjaW
lLitwin,MlSzabłowska-Zaremba,SlJlŻurek,Lublin2012,sl19-20l
2Opracowaniaukazywałysięmlinlnałamach:„MonatsschriffürGeschichteundWissenschafdes
Judenthums”
,„ZeitschrifderHistorischenGesellschaffürdieProvinzPosen”
,„JahrbuchfürJüdische
GeschichteundLiteratur”
,wprzypadkumonografiinpl:AlFreimann,Geschichtederisraelitischen
GemeindeOstrowo,Ostrowo1896;LlLewin,GeschichtederJudeninLissa,Pinne1904;AlHeppner,
IlHerzberg,AusVergangenheitundGegenwartderJudeninPosenerLanden,Koschmin-Bromberg
1904-1929;KlLlBamberger,GeschichtederJudeninSchönlanke,Berlin1912;DlWurm,Zdziejów
żydostwabrodzkiego,Brody1936;MlSteinberg,GminażydowskawJarosławiuodjejpowstaniaaż
podzieńdzisiejszy(Szkichistoryczny),Jarosław1937;AlmanachgminżydowskichwPolsce,tl1,redl
JlZineman,Warszawa1939l
3Przykładowepublikacjetegotypu:AlGrotte,DieAlteSynagogeinKurnick(RegierungsbezirkPo-
sen),„ZentralblattderBauverwaltung”Jgl36,1916,Nr50,sl341-343;AlSzyszko-Bohusz,Materiały
doarchitekturybóżnicwPolsce.BóżnicawZamościu,„PraceKomisjiHistoriiSztukiPAU”1927,tl4;
LlStreit,DziejeWielkiejMiejskiejSynagogiwStanisławowie,Stanisławów1936l
4SprawozdanieKuratoriumOpiekinadZabytkamiSztukiŻydowskiejprzyŻydowskiejGminieWy-
znaniowejweLwowie,Lwów1928;SprawozdaniePrzełożeństwaŻydowskiejGminyWyznaniowej
wDrohobyczuzaczasod19czerwca1924do19czerwca1928roku,Lwów1928;GminaWyznaniowa
ŻydowskawŁodziw1928r.,Łódź1929;GminaWyznaniowaŻydowskawWarszawieijejinstytucje,
Warszawa1927;GminaWyznaniowaŻydowska(WydziałSzkolny).Sprawozdania,Warszawa1930;
SprawozdanieSzpitalaGminyŻydowskiejwKrakowiezaczasod1stycznia1932do31grudnia1932,
Kraków1933;W
lChajes,SześćlatGminyWyznaniowejweLwowie1929-1934,Lwów1935;Sprawoz-
danieDyrekcjiPrywatnegoKoedukacyjnegoGimnazjumiKierownictwaPrywatnejSzkołyPowszechnej
GminyŻydowskiejweWłocławkuzarokszkolny1936/37,Włocławek(brw)l
