Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.TeofanesWyznawcaijegodzieło
23
kalif),pontyfikatówpatriarchówrzymskiego,konstantynopolitańskiego,
jerozolimskiego,aleksandryjskiegoiantiocheńskiego.Rok,podobniejak
uSynkellosa,wChronografiiwyznaczaeraaleksandryjska,zpoczątkiem
1września5493r.p.n.e.,historykwspominateżpostępująceposobie
indykcje,choćnienumerujekolejnychlatskładającychsięnaposzczególne
znich.Wspomnianapowyżejsytuacja,wktórejChronografia,jakojed-
noznajpopularniejszychdziełwśródówczesnych,zachowałasięwlicz-
nychrękopisach
28
,spowodowała,żedatowaniezaproponowaneprzez
Teofanesastałosiępodstawąchronologiistosowanejdodziśwopraco-
waniachdotyczącychhistoriicesarstwabizantyńskiegowVII-VIIIw.
Mimożejużdawnoudowodniono,iżWyznawcaprzesunąłorokpóźniej
większośćwydarzeńzlat609-714oraz726-77329.
28Wartojednocześnieskonstatować,żenajstarsząwersjętychżerękopisówznamy
nadobrąsprawęzniezbytdokładnegoprzekładunajęzykłaciński,dokonanegoprzez
AnastazjuszaBibliotekarzawRzymiewlatach873-875,zanamowąJanaDiakona,
jednegozhistoriografówpapieżaJanaVIII(872-882),jakoczęśćzakrojonejnaszerszą
skalęsummyhistoriiKościoła,zwłączeniemdoniejdoświadczeńwschodnich.Wten
sposóbdziełoBibliotekarza,obejmującerównieżpraceNiceforaPatriarchyorazJerze-
goSynkellosa,stałosięjednymzniewielu(pozaKronikąbizantyńsko-arabską741oraz
Kronikąhiszpańską754r.-R.Hoyland,SeeingIslamasothersawit.Asurveyand
evaluationofChristian,JewishandZoroastrianWritingsonEarlyIslam,Princeton-New
Jersey1997,s.216-219i423-427),zawierającychbliższeinformacjenatematdziałań
cesarstwawobecnajazdówmuzułmańskichwtymokresie-B.Neil,TheophanesCon-
fessorontheArabConquest.TheLatinVersionbyAnastasiusBibliothecarius,[in:]Studies
inTheophanes…,s.149.Anastazjuszdysponowałmanuskryptemzpewnościąstarszym
odktórejkolwiekgreckiejkopiispośródtych,któremamydziśdodyspozycji.Dlatego
teżistotnymelementempracybadaczyChronografiijestanalizaporównawczawersji
łacińskiej(zlicznymibłędami,zpowoduniezbytdobrejznajomościgrekiprzezpapie-
skiegobibliotekarza)igreckichmanuskryptów-O.Jurewicz,Historialiteratury…,
s.135.Wkontekścieniniejszejpracyjesttotymbardziejistotne,żeAnastazjuszwydaje
siębyćżywozainteresowany,zewzględunapełnionefunkcje,takżedyplomatyczne,
rozwojemterytorialnymimilitarnympaństwamuzułmańskiego,stanowiącegozajego
czasówcorazczęściejzagrożeniedlaItalii,zRzymemwłącznie:B.Neil,Theophanes
Confessor…,s.150-151.NatematwykształceniaipracdokonanychprzezAnastazjusza
zob.:eadem,SeventhCenturyPopesandMartyrs.ThePoliticalHagiographyofAnas-
tasiusBibliothecarius,Turnhout2006,s.11-34.
29O.Jurewicz,Historialiteratury…,s.133.Kwestietetakżebyłyprzedmiotem
długichdebatbadaczy,chociażbyzagadnienieprzedstawienialattrzydziestychiczter-
dziestychVIIIw.wChronografiizob.:Th.Hodgkin,TheChronologyofTheophanes
