Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zależnieodtego,jakbadaczgozrozumiał,konstruujeswójwy-
wód–wcałościmaonwięccharakterinterpretacji,wykładniprzy-
jętejprzezautorateoriicodohistorycznegosensuobrazu,który
stanowiprzedmiotwyjaśnienia.Jednocześnietekstpełninadrzęd-
nąfunkcjęretoryczną:językiemargumentacjinaukowej,opartej
naciąguwnioskowań,maprzekonywać,żeobrazznajdujewnim
poprawneilogicznewyjaśnienie.Zzasobudanychźródłowych,
któremożnabywtakiczyinnysposóbskojarzyćzwyjaśnianym
obrazem,napotrzebywywoduwybierasiętenajbardziejprzydat-
nedojegokonstrukcji,abyprzyjęłyrolęprzesłanekfaktycznych.
Faktysąformąpojęciowegoujęciadanychwtakisposób,abyjako
przesłankiprzekonującoprowadziłydownioskówzbieżnychzkie-
runkiemcałegorozumowania,wyznaczonychprzyjętąkoncepcją
interpretacyjną.Faktyiwnioskiokreślasiętak,żewszystkierazem
zgodniewskazująwkierunkuwynikającymztejkoncepcji.Przez
swojeukierunkowanieispełnianąrolęwskazówekprzesłankifak-
tyczneiopartenanichwnioskistająsięargumentami,czylistwier-
dzeniamiprzemawiającymijednoznaczniezaokreślonątezą.Tekst
historycznegowyjaśnieniaobrazuprzyjmujewięcpostaćciągu
wnioskowańwcelachperswazyjnych,przyczymciągtenwyzna-
czonyjestwewnętrzną,zamkniętąlogikącałościinterpretacji.
Międzydedukcyjniewyprowadzonymstwierdzeniem,żeob-
razprzedstawiającybutypowstałwparyskimokresietwórczości
artysty,astwierdzeniem,żeprzedstawiaonjegowłasnebuty,nie
mażadnegozwiązkulogicznego,wręczprzeciwnie.Abyjedno
zdrugimmimotojaknajściślejzwiązać,Schapirowplótłjewciąg
dedukcyjnyprzywołanypowyżej.Jużidentyfikującgrupętrzech
obrazów,któreukazują„ciemnyotwórznoszonegownętrza”iprzez
topasujądolakonicznegoopisuHeideggera,badaczzauważył,że
wszystkiesą„obrazamiwłasnychbutówartysty,aniebutówjakie-
gośchłopa”
,powstałyzaś„podczaspobytuvanGoghawParyżu,
wlatach1886–1887”22.Następnie,doprowadziwszyjużproces
dedukcyjnydowniosku,iżfilozofmógłkomentowaćtylkojeden
ztejgrupyobrazów,nr255zkatalogudelaFaille’a,historyksztuki
tylkopowtórzył,żeprzedstawiaonbutyartysty,„wtymczasieczło-
wiekamiasta”
.Eksponowanywcałejpierwszejczęścitekstuproces
22
M.Schapiro,op.cit.,s.202.
37
AdamMickiewiczUniversityPress©2022
