Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jakpracuje„maszyna”—organizmczłowieka—zużywają-
caenergię(pożywienie)?Silnikrozpoczynapracędziękiener-
gii,którapowstajewwynikuzapaleniamateriałupalnego
przezświecę,copowodujewybuch,któryporuszatłok.Ruch
przenosisięnakołaprzezdodatkowemechanizmy—wyni-
kiemtegojestporuszaniesięnp.auta.Jeślipobieraniepaliwa
jestszybsze,tonastępujejegowiększezużycie,awiększespa-
laniepowodujeszybszyruchauta.Organizmwzakresieprze-
mianyenergiipracujenaanalogicznychzasadach.Paliwem
jestglukoza(skrobia),aminokwasyibiałkalubkwasytłusz-
czowe(tłuszcze).Produktyteulegająprzemianomwskompli-
kowanymsystemiespalania,znanymwbiochemiijakoglikoli-
zai„cyklKrebsa”,atakżeinne„cykleprzemian”.Wwyniku
działaniategosystemupowstaje„nośnikenergii”—substan-
cjaenergetycznazwanaATP(adenozynotrifosforan).Tenzwią-
zekchemicznyjestakumulatorem,awięcnośnikiemenergii
wytwarzanejwkomórkach.
ATPzapewniaenergięniezbędnądofunkcjonowanialudz-
kiegoorganizmu—maszyny—wnormalnychwarunkachży-
ciowych.Jegorolęmożnaporównaćzdziałaniemściśniętej
sprężyny,którajestmagazynemenergii.ATPjestzużywany
doutrzymywaniafunkcjiserca,mózgu,wątrobyinerek.Jest
teżbezpośrednimdostawcąenergii,którejpotrzebujemyprzy
najróżniejszychformachaktywności(spacer,bieg,pracaumy-
słowaitd.).Końcowymiproduktamispalaniapaliwa(powy-
dzieleniujużenergii)zarównowmaszynie(np.motorzesamo-
chodu),jakiworganizmieludzkimsą:dwutlenekwęgla
iwoda.Maszynausuwateproduktyprzezruręwydechową,
natomiastorganizmludzki—przezpłucainerki.
52
