Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dostrzegaćwaloryestetyczneoraztechnologiczne,aniejedyniepropagan-
dowe.Pozornienieciekawadlahistoriisztukiiliteraturyepokawniosła
wiele,jaknatamteczasy
,nowoczesnychrozwiązań(zwłaszczawarchitek-
turze).Teniuansebyłypołączonezodniesieniamidosztukiprzedwojen-
nej,coobecnieczęstojestwypieranezeświadomościspołecznej.
Wrazzrozwojemmyśliarchitektonicznejkwitłysztukiplastycznesta-
nowiącejejdecorumiprzemawiającedoludusugestywnąsymboliką.Naten
okresprzypadarozkwitdekoracjimonumentalnej–sgraffita,mozaikiima-
larstwaściennego,któregorenesansnastąpiłjużwdwudziestoleciumiędzy-
wojennym[ł]6.
Tradycjasocrealistycznabyłaeklektyczna,wykorzystywałaróżne
rozwiązaniaznanezpoprzednichdziesięcioleci.Przyczyniłosiętodo
powstaniabardzociekawegostyluwarchitekturze,sztuce,atakżeli-
teraturze,jednakprzezwieluwciążniedocenianego.Winnatemujest
przedewszystkimpropaganda,którejrealizmsocjalistycznymiałsłużyć.
Tymsamymnurtwiążesięzeswoistąnarosłąwokółniegomitologią,
którautożsamiasocrealizmzkomunizmem,czyniącztegopierwszego
sztuczny
,politycznytwór,skonstruowanywZSRR,anastępnienarzu-
conywinnychkrajachblokusowieckiego.Jesttooczywiścieprawdą,ale
niecałkowitą.JaksłuszniezauważaKatarzynaLiwak-Rybak:
Nieporazpierwszyartystaijegosztukazostałypoddaneupolitycznie-
niu,jednakokrestzw.socrealizmudodziśrozpatrywanyjestprzezpryzmat
zjawiskspołecznych,politycznych,anawetpsychologicznych.Gdyspojrzy-
mynasztukęrealizmusocjalistycznegozpunktuwidzeniajedynieestety-
kiihistoriisztuki,zyskazupełnienowykształt,przyobleczonywprawdzie
wznanąjużklasycyzującąlubhistoryzującąszatę,alenanowoskrojoną,
zaskakującąinteresującymi,częstonowoczesnymirozwiązaniami7.
Bezwzględunajegopropagandowycharakter,realizmsocjalistyczny
jestdzisiajodkrywanynanowo,ibadanyzarównozperspektywyestetyki,
jakipodkątemzawartejwnimsymboliki.Mimoprostejideologii,
6K.Liwak-Rybak,Socrealizm–faktyimity,„SpotkaniazZabytkami”2009,nr5,s.4.
7Ibidem.
11
