Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KONCEPCJE
miejskichwotwartykrajobrazwskutekprocesówuprzemysłowienia
iurbanizacji[Tölle2010:9].W.Ostrowskiwpołowielat70.XXw.
pisał,żeszczególniewspółcześnietrudnojestodefinicjęmiasta,ponie-
ważpojęcietodotyczyjednostekosadniczychdiametralnieróżnych
wskali–równolegleegzystująwielkiemetropolieimałemiasteczka,
wktórychczasjakbysięzatrzymał[Ostrowski1975:138].
Miastojest,zjednejstrony,wytworemspołeczeństwa,zdrugiejzaś
stanowikolektywneorazindywidualnedoświadczeniejegoużytkow-
nikówitwórców.Jestwzwiązkuztym,zjednejstrony,przedmiotem
irzeczą,zdrugiej–wartościąiideą[Pacione2005,Paddison2000,za:
Lisowski2007b:20–21].Częstomówisięodwóchkategoriach,wktó-
rychmożnarozpatrywaćmiasto:strukturęfizyczną,zespółróżnych
formprzestrzennych,orazkonstrukcjęskładającąsięzróżnorodnych
grupspołecznych,wartościspołecznychiekonomicznych[Węcławowicz
1999:34].J.M.Chmielewski[2001:25]podkreśla,żetowłaśniespo-
łecznośćmieszkańcówwytwarzaśrodowiskozamieszkania,kształtując
specyficznytypkrajobrazumiejskiego.Podobniewidziałakwestiępoję-
ciamiastaH.Adamczewska-Wejchert,któratwierdziła,żemiastonie
jesttworemurbanisty-architekta,alepewnąnkonstrukcjąfunkcjonal-
no-przestrzenną,organizowanąprzezwładzeiożywianąprzezspołecz-
nośćmiasta”[Adamczewska-Wejchert1995:6].
Powstawaniemiastbyłozwiązanezprzejściemodmyślistwa
izbieractwadorolnictwaiosiadłegotrybużycia–rozwojemzłożoności
strukturyspołecznejijejpotrzeb.Zapodstawoweczynnikiwarunku-
jącepojawianiesięmiastmożnauznać:korzystnewarunkiśrodowiska
naturalnego,czynnikikomunikacji,obronności,gospodarcze,obyczajo-
wo-prawne,społeczneorazczynnikkompozycji[Czarnecki2001:102].
Tenostatnipozostawałwtórnywstosunkudowymienionychwcze-
śniej,ulegającprzemianomwróżnychokresachhistorycznych[Wej-
chert1984:15].Ważnymelementemkształtującymprzestrzeńmiast
byłyteżkoncepcjeiwzorcespołeczne,kulturoweiestetyczne,atakże
elementyodziedziczonepouprzednichformachosadniczychorazkata-
klizmy.Wojny,pożaryczypowodzie,któredoprowadzałydowielkich
zniszczeńtkankipierwotnejiwprowadzeniawtomiejscenowych
elementów,czasemstanowiłyistotnykroknaprzódwrozwojuprze-
strzennymmiastadziękimożliwościomznaczącejingerencjiwukład
urbanistycznywtrakcieodbudowy[Kulesza2011].Pierwotneosady
stawałysięzczasemmiastami,wwynikuprzyjmowaniacorazwięk-
szejliczbypełnionychfunkcji:wytwórczościrzemieślniczej,centrum
władzyiadministracjiorazprocesówwymianyiobsługirolniczego
zaplecza.Wrazzrozwojemfunkcjonalnymmiastapostępowałrozwój
28
