Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Przedsiębiorczośćiprzedsiębiorcanastykuekonomiiipsychologii
31
zwłaszczawsferzepodejmowaniadecyzji.Zbadałaponadpięćdziesięciuprzed-
siębiorców,zadającimszczegółowepytaniadotycząceprocesupodejmowania
decyzji,kładącakcentnaprzyczynowąrolęprzekonańodnośniedowpływuich
przewidywańcodoprzyszłości(szczególniewodniesieniudonieistniejących
dotądrynków).Badaniazaowocowałyteoriąefektuacji,którąautorkaprzeciw-
stawiłateoriiprzyczynowości.Wyodrębnionezostałydwarodzajepodejmowania
decyzji:przyczynowe(causation)iefektuacyjne(efectuation).Myślenieidecy-
dowanieprzyczynoweodnosisiędosytuacji,wktórejprzedsiębiorcanajpierw
określacel,apotemdobieraśrodki,abygozrealizować.Decyzjedotyczągłównie
zasobówmożliwychdowykorzystaniawrealizacjiprzedsięwzięcia.Wpodejściu
efektuacyjnymprzedsiębiorcanapoczątkuszacujeposiadanezasoby,apotem
wyznaczacele.Podejmowanedecyzjeodnosząsięgłówniedowyborówprowa-
dzącychdonieokreślonegowcześniejefektukońcowego.Przedsiębiorcyinicjują
przedsięwzięcia,dysponującokreślonymizasobami,celezaśwtórnedozaso-
bów.Strategiaefektuacjiznajdujezastosowaniezwłaszczawzmiennymitrudnym
doprzewidzeniaśrodowiskubiznesowym,przedsiębiorcabowiemsammożetwo-
rzyćsposobnościprzedsiębiorcze,anietylkojeodkrywać.
Powyższepsychologicznecharakterystykiprzedsiębiorcówstanowiąpewną
inspiracjęiprzesłankędowłasnychposzukiwańnaukowych.Ponieważzasadni-
czągrupębadanąstanowiąosoby,którezainicjowałydziałalnośćgospodarczą
iprzeszłypróbęczasuwbiznesie,zasadnewydajesiępytanie:Czykonfguracja
osobowościowasprzyjającawejściuwrolęprzedsiębiorcyprzyczyniasięrównież
dokomfortupsychologicznego,poczuciasatysfakcji,korzystnegobilansuemocji
ilepszegoogólnegozdrowiapsychicznego?Odwołującsiędokoncepcjiindywi-
dualno-środowiskowegodopasowania(Person-environmentfitmodel)(Holland,
1985;VanHarrison,1987),możnasięspodziewaćtwierdzącejodpowiedzi.Zarów-
nodorobeknaukowyJ.Hollanda,jakiR.VanHarrisonadowodzą,żezbieżność
osobowościzawodowejześrodowiskiempracyorazadekwatnośćpotrzebipoten-
cjałupracownikaorazśrodowiskapracyowocująwiększąefektywnościądziałań,
satysfakcjąosobistąidobrostanemczłowiekawpracy.Będzietoprzedmiotem
rozważańwkolejnympodrozdziale.
1.2.1.1.Osobowościowedopasowaniedośrodowiskapracy
aefektywnośćidobrostanprzedsiębiorców
Międzyjednostką,jejpredyspozycjami,umiejętnościamiipotrzebamiaśrodo-
wiskiempracyistawianymiprzezniewymogamiorazoferowanymiwzmocnieniami
możezachodzićrelacjaadekwatnościbądźrozbieżności.Wodniesieniudosytu-
acjipracymówisięodopasowaniuzawodowymbądźjegobraku.Takiedopaso-
waniejestjednymzeskładnikówprzystosowaniazawodowego,którewarunkuje
efektywnośćidobresamopoczuciewpracy.Efektywnośćdziałańzawodowych
isatysfakcjaprowadzązkoleidopozytywnychemocji,tezaśistotnymelemen-
temjakościżycia(Karney,1998).
Cechyosobowościzasobamiosobistymi,któreumożliwiajądostosowa-
niesiędowymagańpełnionejrolizawodowejiradzeniesobieztypowymidla