Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
KolejnytekstjestautorstwaMarkaPawełczaka.„Opowiemdokładnie”.
Prawdaimilczeniewtrzechnarracjachorebeliimombaskiej–tostudiumźródło-
znawcze,wktórymtytułowarebeliadowódcygarnizonu(akidy)wMombasie
zlat1874–1875jestjedyniepretekstemdozaprezentowaniawyzwaństo-
jącychprzedhistorykiembadającymdziejeAfrykiwokresiewczesnoko-
lonialnym.Przyzwyczajenijesteśmydotego,żezasadniczymproblemem
wbadaniuwcześniejszychdziejówtegokontynentujestzjednejstronybrak
tradycyjnychźródełpisanych,azdrugiej–jednostronnośćtych,którymi
dysponujemy(jakopochodzącymiodobserwatorówzewnętrznych).Wtym
wypadkuPawełczakukazujejednakinnyproblem–nieprzystawalność
różnychprzekazówdotyczącychtegosamegowydarzenia,zwłaszczagdy
mamydoczynieniazzapisanymitradycjamiafrykańskimi,któreniejedno-
krotnierozmijająsięznarracjamieuropejskimi.Częstoróżniąsięonedo
tegostopnia,żenapierwszyrzutokatrudnonaichpodstawiezbudować
spójnyprzekaz.Zdaniemautoraszczególnegoznaczenienabierawtakiej
sytuacji,paradoksalnie,poszukiwanielukwprzekaziefaktograficznym.
Kolejnedwatekstysązwiązanezkolonializmemniemieckim.Pierwszy
znich,autorstwaSebastianaTeusza,JuliusEduardTeusz(1845–1912)–
odkrywca,botanikiplantator,macharakterosobisty,niemalego-dokumentu.
Jestprzedewszystkimprzypomnieniemzapomnianejpostacipolsko-nie-
mieckiegopograniczakulturowego–JuliusaEduardaTeusza,aktywnego
natereniekolonialnym.JakwieluWielkopolanszukałmożliwościrozwoju
wBerlinie.Interesowałsiębotanikąiskorzystałzokazjibadaniaegzotycz-
nejprzyrodydziękiuczestnictwuwekspedycjinaterenywspółczesnej
DemokratycznejRepublikiKonga.Itakbotanikstałsiępodróżnikiem,
którykilkukrotnieodwiedziłtamtenrejon.Następnieznalazłsięnaterenie
niemieckiegoKamerunu,gdziezostałplantatorem.Zawartywtymzbiorze
tekstniewyczerpujeoczywiścieinformacjinatemattejpostaci,przeciw-
nie–ujawnia,jakwieleniewiadomo,przezcotymbardziejzachęcado
zajęciasięosobąJuliusaEduardaTeusza.
TekstSprytnikrajowcyKajzera.Niemieckieposiadłościzamorskiewilu-
strowanejprasiepopularnejwŻorachnaGórnymŚląskunaprzełomieXIX
iXXw.autorstwaTomaszaGóreckiegojestnatomiastpoświęconyodbio-
rowipolitykikolonialnejNiemiecnapoziomielokalnym,naprzykładzie
górnośląskichŻor.Choćpewnietrafniejbyłobynapisać,żetyleżodbiorowi,
