Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Monarchia,demokracja,WłochySilvioBerlusconiego
jakmonarcha.Ichoćjegowładzajestnieporównywalniewiększaodmoż-
liwościjegopoprzedników,tojestonraczejmonarchąograniczonym(niż
absolutnym).
Wujęciuhistorycznympowstanieabsolutnejmonarchiioświeconej
przypisujesięwspomnianymreformom,jakimzostałapoddanamonar-
chiaabsolutna,wynikłymzodjęcianboskości”władcyorazzrosnącej
wkapitalistycznympaństwienowejsiły-burżuazji.Monarchieabsolut-
neutrzymywałysięwkrajach,gdziestosunkikapitalistycznebyływolno
akceptowaneprzezspołeczeństwo,aburżuazjaniebyłanatylesilna,by
skuteczniezmierzyćsięzklasąfeudałów(np.wAustriiczyPrusach).Ale
itamulegałyidącymzmianom,azwłaszczapaństwunarodowemu.
WIIpołowieXVIIIwiekudokonałysięwtychkrajach,wduchuidei
Oświecenia,pewnereformy.nOświecenie”wiązałosięzwprowadzeniem
reformpaństwafeudalnego:ograniczeniempoddaństwachłopówczymo-
nopolucechów,wprowadzeniemwolnościprzemysłu,potępieniemnieto-
lerancjireligijnejczyograniczeniemróżnicstanowych(choćniedopro-
wadzonodocałkowitegoichzniesienia).Władcastałsięsługąpaństwa,
którywykonujeswojeuprawnieniadladobraogółu,posługującsięprzy
tymaparatempaństwowymibiurokracją,iktórymusizaakceptowaćnowe
ograniczenia,jakienaniegonakładaprawo.Niespowodowałotojednak
utratyspecjalnegostatusuinietykalności.Jegodecyzje-zamiastosobi-
stąwolą-zaczętouzasadniaćracjąstanu.Wjejrealizacjiwładcęmiało
wspieraćpaństwodysponująceaparatempolicyjnym,copozwoliłomu
staćsięnadrzędnąnadnp.Kościołemczylokalnymiseparatyzmami.
Berlusconi,niczymoświeconywładcazkońcaXVIIIwieku,opowiada
sięzareformamimającymiunowocześnićpaństwo.Faktemjest,żepod-
czasjegodrugiejkadencjizapoczątkowanoreformęsystemuemerytalne-
go,fiskalnegoizdrowotnego.PrezentowanyprzezBerlusconiegoprogram
ekonomiczny-zarównodziśjakiwchwili,gdywkraczałdopolityki
-jestwswejistocieprorynkowy,liberalnyizakładatakiepriorytetyjak
zmniejszaniepodatków,ulgidlaprzedsiębiorców,koniecznośćczęścio-
wejodpłatnościzaleczenieczystworzeniesilnegosektoraprywatnych
ubezpieczeńemerytalnych.Unowocześnianiepaństwaniestoibowiem
wsprzecznościzumacnianiemjegowłasnejpozycji.
Najważniejszeograniczenie,jakiemupodlegająrządy,stanowiprawo
-przypominaScruton62.-Obrońcyabsolutyzmu,tacyjakBodiniHobbes,
częstokierowalisięmyślą,żekażdawładzawymagasuwerenności,czyli
zespołudecyzji,którychniemożnakwestionować.Ponieważsuwerenność
musibyćrealizowanazapośrednictwemprawa,samsuwerenniemożebyć
62R.Scruton,op.cit.,s.11.
39
