Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
gramatykiorazleksykonysumeryjskieiakadyjskie(zbioryleksykalne),utrwalonenagli-
nianychtabliczkachprzypomocypismaklinowego.Niektóreztychzbiorówleksykiza-
wierająobrazki,transkrypcjefonetycznewjęzykuakadyjskimiprzekładnaakadyjski;
niekiedyobokekwiwalentutłumaczeniowegoznajdowałosięobjaśnienielubsynonim.
ZpoczątkuIItysiącleciap.n.e.pochodzisumeryjsko-akadyjskisłownikencyklopedyczny
tzw.Urra-Hubullu(Harra-Hubulu),składającysięz24tabliczekzawierającychdwujęzycz-
neartykułyułożonetematycznieiobejmującenazwyśrodkówtransportumorskiegoilą-
dowego,usystematyzowanywykazróżnychgatunkówzwierząt(udomowionychidzikich),
minerałów,roślin,atakżespisgwiazd1.
Prekursorskiesłownikiogólnodefinicyjnebyływytworemkulturzpiśmiennictwem
hieroglificznym,tj.chińskiej(IIIwiekp.n.e.)orazjapońskiej(jednakżedopierowVIII
wiekun.e.).
LeksykografianaukowazaczęławyodrębniaćsięnapoczątkuXIXwieku,zaśjakodys-
cyplinanaukowa(leksykografiateoretyczna)ukształtowałasięstosunkowoniedawno-
wpołowieubiegłegostulecia.
Powstaniekoncepcjitworzeniasłownikówtranslatorycznych,szczególnieliczniere-
prezentowanychwwersjidwujęzycznej,oczymwspomniano,spowodowanezostałocie-
kawościąświata,chęciąikoniecznościąpoznawaniaobcychkutur,mentalnymotwarciem
nakontaktyzinnymietnosamiinieznanąliteraturą.Rozwójsłownikotwórstwaprzekłado-
wegowymuszonyzostałzwyżkującympoziomemintelektualno-duchowymspołeczności
orazdążeniemdozaspokojeniacorazpowszechniejszegozapotrzebowanianatransfery
językowo-kulturowe.
NiniejszapublikacjaJęzykangielskiwpolskiejleksykografi.Słownikiprzekładowelin-
gwistyczneiencyklopedycznewydanewlatach1782-2012zawiera,biorącpoduwagędo-
stępneźródła,pełnywykazpolskichopracowańleksykograficznych,powstałychnaprze-
strzeniprzeszłotrzechwieków,którychkomponentstanowijęzykangielski.Kontynuacją
jejzaśbędzietomopodtytuleSłownikiterminologicznewydanewlatach1782-2012.Jeśli
przeanalizowaćaktualnydorobekwdziedziniesłownikarstwamiędzyjęzykowego,dział,
wktórymprzedmiotemopisujestjęzykangielski,wyróżniasięintensywnądynamikąroz-
woju.
Angielskidziśstałsięnietylkojęzykiemprestiżowymozasięguogólnoświatowym,
aleteżswoistymlinguafrancanaszej„globalnejwioski”
.Wtejostatniejroliobjawiłsię
stosunkowoniedawno,bowiemzaledwiewdrugiejpołowieminionegostulecia,jednak
jegoekspansjatowarzyszącasukcesompolitycznymZjednoczonegoKrólestwadajesię
obserwowaćjużodconajmniejdwustulat.Aspiracjeangielszczyznyujawnianaprzy-
kładchociażbypatetycznytytułdziewiętnastowiecznegomeImperialDictionary,English,
Technological,andScientifc,AdaptedtothePresentStateofLiterature,Science,andArt;
OntheBasisofWebster)sEnglishDictionaryJohnaOgilvie(Blackie&Son,Glasgow1850).
Wcześniej,jakwiadomo,językamiwyższejkulturywEuropiebyły:majestatycznałacina,
wytwornyfrancuski,anaobszarachEuropypółnocno-zachodniej-pragmatycznynie-
miecki.Śledzącuważniedorobeksłownikarstwadotyczącegorelacjijęzykówpolskiego
iangielskiego,łatwodostrzeczawartewnimodzwierciedlenieogólnejhistoriikontaktów
językowo-kulturowychnarodów-nosicieliobydwujęzyków.Analizatakanieuchronnie
prowadzidopoważnejrefleksjiodoniosłościwpływówjęzykaangielskiegonapolszczyznę.
1NiekC.Veldhuis,HowtoClassifyPigs.OldBabylonianandMiddleBabylonianLexicalTexts,
[w:]Deladomesticationautabou:LecasdessuidésdansleProche-Orientancien,TravauxdelaMa-
isonRené-Ginouvès1,éd.B.LionetC.Michel,Paris2006,s.25-29-zob.http://nes.berkeley.edu/
Web_Veldhuis/articles/veldhuis_pigs.pdf[dostęp:10.11.2012].
15
