Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
magdalenagraf
2.
Czydasięustalićhierarchiępomiędzystosowanymiczęstosynonimicz-
nieterminami(deskrypcjajednostkowa,ekwiwalent,wariant,peryfraza,
quasi-nazwa)?
3.Jakiejednostkimogąpełnićrolędeskrypcji?
4.
Jaktraktowaćpozaleksykalne(wtymparaleksykalne)ekwiwalentynazw
(numery,daty,miejscawykropkowane,zastępowanienazwysymbolemgra-
ficznymitp.)?
5.
Jakinterpretowaćichfunkcjeczyrzeczywiścieekwiwalentynazwnzas-
pują”,takżefunkcjonalnie,onimy,czyteżnp.nabywająiwnosządotekstu
literackiegododatkowejakościinterpretacyjne(lubodwrotnie:mająmniejszy
potencjałinterpretacyjnyniżzastępowaneniminazwywłasne)?
Ijużnapoczątkurozpoznańtrzebazaznaczyć,żejednoznacznaodpowiedź
natepytanianiejestmożliwa,cowynikazarównozwielościteoretycznych
ustaleńdotyczącychkategoriideskrypcjijednostkowej(zwłaszczaobecnych
wdyskursiefilozoficznym),różnicdefinicyjnychwidocznychwujęciachfilozo-
ficznymijęzykoznawczymorazskładniowymionomastycznym4,jakibogac-
twiereprezentacjitejkategoriiwtekstachliterackich(zarównowspółczesnych,
jakidawnych).
Zanimzagadnienietostałosięobiektemzainteresowaniajęzykoznawców
(wtymonomastów),byłoprzedmiotemożywionejdyskusjiwśródfilozofów,
takżepolskich(m.in.I.Dąmbskiej,T.Czeżowskiego,E.Grodzińskiego,J.Pelca)
polemikatatoczyłasięwczasie,gdyonomastykadefiniowałaiprecyzowała
dopierozakresswychbadań,toteżprzebiegaławhermetycznym,filozoficznym
środowisku5.Atowpłynęłom.in.nadyskusyjnezperspektywyfilologicznej
rozstrzygnięciaorazswoistedefiniowaniefaktówliterackich.Wtymmiejscu
chciałabymniecowięcejuwagipoświęcićrozpoznaniomEugeniuszaGrodziń-
skiego,prezentowanymrównieżwśrodowiskuonomastycznym(np.Grodziń-
ski1984:5–31),comiałoznaczącywpływnapóźniejszedefiniowaniedeskrypcji
jednostkowejwbadaniachliterackichpropriów.Zgodniezproponowanąteo-
rią:nDeskrypcjąjednostkowąjestkilkuwyrazowyzazwyczajzwrot,któryozna-
czapojedynczyprzedmiotprzezopisaniego,przezwyszczególnienietakich
4Zarównoustaleniapolskichfilozofów,jakirozstrzygnięciabadaczyskładnizo-
stałyobszerniezaprezentowanewopracowaniach:M.Graf(2005:105–115)oraz
K.Skowronek(2006:437–456),toteżwtymmiejscuograniczęsiędoprzywołania
najistotniejszychkonkluzji.
5WartozwrócićuwagęnarozpoznaniaJ.Pelca,którystwierdza:nniema[ł]
podstawdotraktowaniadeskrypcji[ł]orazimionwłasnychjakorozłącznychklas
wyrażeń”(1971:117).