Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstępnezapowiedziiwyjaśnienia
Celemniniejszejksiążkijestuwypuklenie,ciąglemałouświadamianej
irzadkowydobywanej,fundamentalnejroliczterechżywiołówwliryce
JuliuszaSłowackiego1.JużwstępnalekturawierszySłowackiegopozwala
dostrzeckonstytutywneznaczenieżywiołówdlajęzykaizarazemdlakon-
struowanejwtekściepoetyckimwizjiświata.Zajmujęsięjednaknietyle
postaciami,wjakichujawniasięziemia,woda,ogieńczypowietrze,ilera-
czejnastrojem,jakiwywołują,azwłaszczaznaczeniami,którezesobąniosą.
Wcentrummoichzainteresowańumiejscawiamzatemkształtowaniesię
tekstupoetyckiegowrelacjidożywiołów.Wtensposób,pamiętającokon-
statacjachGastonaBachelarda2,stosujęniecoinnąoptykępatrzenianatekst.
Niewchodzęmianowiciewkwestiewyobraźnijakotakiej,budujęnatomiast
całościowąkoncepcjęwspółobcowaniażywiołów,bezustanawianiapryma-
tujednegoznich3.WliryceSłowackiegowydająsięonebowiemwspółgrać
zesobąnazasadzierównoprawności.
Żywioływramachtejliryki-costaramsiępokazaćwmojejksiążce-
wiążąsięściślezjednejstronyzopisemświata,jakmożnabypowiedzieć,
ujawniającegosiędoświadczalnie,zdrugiejwystępująwbliskiejzależności
zprzedstawieniamipojęćocharakterzeawizualnymczynawetabstrakcyj-
nym.Nakładająsięonerównieżnaaktartystycznejkreacjiwewnętrznego,
zinterioryzowanegoświata.Następująceposobierozdziałypoświęconesą
kolejnoziemi,wodzie,powietrzu,ogniowi.Podziałtakiumożliwiazgrupo-
wanieekwiwalentówsemantycznychgromadzącychsięwokółobrazów
1Istniejąprace,wktórychdotykasiękwestiiobecnościczterechżywiołówwtwórczości
Słowackiego,niemniejjednaknietraktująonetychzagadnieńwsposóbcałościowy.Na
wszystkietetekstypowołujęsięwmoichbadaniach.
2G.Bachelard,Wyobraźniapoetycka.Wybórpism,wyborudokonałH.Chudak,przeł.
H.Chudak,A.Tatarkiewicz,przedmowaJ.Błoński,Warszawa1975.
3Por.książkaD.T.LebiodypoświęconaAdamowiMickiewiczowi:D.T.Lebioda,Mickiewicz.
Wyobraźniaiżywioł,Bydgoszcz1996.Idzieonjednakinnymtoremniżautorkaniniejszejksiążki.
Lebiodastarasiębowiem-posługującsięwsposóbniecozbytmałoelastycznypomysłami
Bachelarda-przypisaćjedenżywiołkażdejepocetwórczościMickiewicza.Wydajesiętakże,że
LebiodaniewykraczaprzyokazjianalizytekstówpozaosobowośćMickiewiczaijegowy-
obraźnięjakoczłowieka.
