Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Wartościiwartościowanie
Językpolitykitojęzykwartości.Czynnikaksjologicznyjestodniegonieodłączny.
Niemalwkażdejwypowiedzipolitykdeklarujewartości.MirosławKorolkode-
finiujeperswazjęjakonpostępowaniewartościujące,będącewynikiemwielorako
uwarunkowanychaksjomatów[ł],norm,wzorców,ocenprawdy,dobraipiękna”1.
Wśródwartości,prezentowanychwwystąpieniachpolityków,występujązarównote
zajmującewysokiepozycjewogólnejhierarchiiwartościprzeznichdeklarowanych,
jakitakie,którychnadawcyużywająjedyniedoraźnie-wcelunarzuceniaodbior-
comwłasnejperspektywyaksjologicznej,cozkoleimaprowadzićdoostatecznego
ichpoparcia.Ijedne,idrugietworząpewien-wmiaręzwarty-układ,któryjest
pochodnąszerszegoświatopoglądu,jakiwyznają.Niekiedyjednakmożnazauważyć
wnimwewnętrzneniespójnościczynawetsprzeczności.Wsytuacjach,kiedytaki
stanrzeczyjestpolitykowiwskazywanyexplicite-np.przezoponenta-najczę-
ściejusiłujeonwykazać,żeniespójnośćczysprzecznośćwobrębiewyznawanych
przezniegowartościiprzyjętychpostawjestpozorna2.Znacznieczęściejjednak
1M.Korolko,Sztuka…,dz.cyt.,s.29.Por.też:M.A.Moch,Perswazja-wartości-wybór.Oję-
zykukampaniisamorządowej1998roku,nPoradnikJęzykowy”2001,z.5,s.28-29.
2Postawatakaniejestwłaściwajedyniepolitykom.Wiążesięonaznieprzyjemnymodczu
-
waniemuświadomionejniespójnościwobrębiewyznawanychpoglądów,czyli-jaknazwałjąLeon
Festinger-dysonansupoznawczego,któryjednostkausiłujezminimalizowaćnaróżnesposoby,ale
zdecydowanienajrzadziejnadrodzeuznaniajednegozesprzecznychpoglądówzafałszywylubjednej
zniespójnychwartościczypostawzaniesłuszną,złą(por.A.Malewski,Rozdźwiękmiędzyuznawa-
nymiprzekonaniamiijegokonsekwencje.AnalizateoriidysonansupoznawczegoL.Festingera,nStudia
Socjologiczne”1961,nr1,s.63-91;E.Aronson,Człowiek…,dz.cyt.,s.178-233).Jaksłuszniezauważa
KrzysztofSzymanek:nPrzyznaniesiędobłędu,czyustępstwo,jestczęstopsychologicznietrudne
lubniemożliwe,szczególniegdychodziopoglądystanowiącekomponentutrwalonejpostawyopartej
naemocjach,atakże,gdywgręwchodzimożliwośćbolesnegonadszarpnięciaobrazusamegosiebie
jakoosobyinteligentnejirozsądnej.Publicznazmianawłasnegostanowiskajestjeszczetrudniejsza
izregułyniepożądanazewzględówtakich,jaknp.groźbautratyprestiżu,ośmieszeniasię,utraty
37
