Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Rytuał–zagadnieniaogólne
1.1.Rytuałwbadaniachantropologicznych,
socjologicznych,etologicznych
ipsychologicznych
SystematycznebadanianadrytuałemzapoczątkowanonaprzełomieXIXiXX
wiekuwrazzbadaniamispołeczeństwpierwotnych.EmileDurkheim,studiujący
życiereligijneaustralijskichAborygenów,analizowałznaczenierytuałuwkon-
tekścietotemizmu,wierzeńreligijnychiformżyciareligijnego;BronisławMali-
nowski,badaczspołecznościTriobriandczyków,wiązałzjawiskorytuałuzmagią,
abelgijskietnologArnoldvanGennepzainicjowałbadanianadnajbardziej–jego
zdaniem–typowymidlaspołeczeństwpierwotnych„rytuałamiprzejścia”(rites
depassage),któresązwiązanezezmianamistatusujednostkiwgrupiespołecz-
nej.ZkoleiantropologRenèGirardbadałzjawiskorytuałówofiarniczychiich
rolęwrozładowywaniuagresjispołecznej.
Wbadaniachetologówrytuałopisywanyjestjakowytwórprocesówrytuali-
zacji:filogenetycznejiontogenetycznej(JulianHuxley)orazkulturowej(Konrad
Lorenz).Jednymznajbardziejpopularnychnurtówsocjologicznychbadańnad
rytuałembyłołączenierytuałuzezjawiskiemperformance–nurttenreprezentu-
jąmiędzyinnymiErvingGoffman1,stosującymetaforę„teatruiwidowiska”do
opisuianalizycodziennychzachowańspołecznychczłowieka,orazVictorTurner,
zajmującysiębadaniem„dramatów(gier)społecznych”,wktórychzasadniczą
rolęodgrywająwłaśnierytuały.Wgroniebadaczyrytuałówwartowymienićtakże
EdmundaLeacha,jednegoztwórcówantropologiisymbolicznej,któryanalizo-
wałrytuałjakoistotnyelementprocesówinterakcjiikomunikacjimiędzyludz-
kiej.Badaniarytuałuwpsychoanalizieprowadzonebyłymiędzyinnymiprzez
SigmundaFreudaorazKarlaGustawaJunga.Freudpostrzegałzachowaniarytu-
alneprzedewszystkimjakozjawiskoocharakterzeobsesyjno-kompulsywnym,
związanezbezsensownym,neurotycznympowtarzaniemdanejczynności.Wnur-
ciebadańnadrytuałamiświeckimisytuująsięzkoleipraceantropologówspo-
łecznych:MaxaGluckmana–twórcykoncepcjirytualizacjiorazSallyF.Moore
1KoncepcjęGoffmanaprzedstawięwosobnympodrozdzialeniniejszejksiążki.
