Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Rytuałpowstajewmomencie,kiedydwóchludziwchodziwjakikolwiekkontaktzesobą
naprzykład:spotykająsię,rozmawiają,razempolująwdżungliitp.Tam,gdziesądwie
istotyludzkie,musibyćpewienporządekkomunikacji.Jeżeliporządektentrwajakiśczas,
powstajerytuał,wokreślonysposóbzależnyodsystemuwartościtychdwóchistot.Jeżeli
człowiekuznajepewiensystemwartości,musiwytworzyćsięwnimpotrzebarytuałuwre-
lacjidotegosystemuwartości,acozatymidziezwolnawytwarzasięjakaśliturgia.Tak
rozumianyrytuałjestnieodłączniezwiązanyzistotąludzką,któraniejestanianiołem,ani
zwierzęciemidlategomusikierowaćsięjakimiśtylkojejwłaściwymizasadami
–takmówiłnatematrytuałupoetaieseistaPawełHertz(rozmowaWposzukiwa-
niuładuserca,„Znak”,1996:104).Podobnerozumienierytuałuprzyświecami
wniniejszejrozprawie,zakładambowiem,żemoment,wktórymczłowiekrozpo-
czynakomunikacyjnespotkaniezdrugimczłowiekiem,jestzarazempoczątkiem
rytuałuinterakcyjnego–codziennegoinieodświętnego,ajednaknaswójsposób
służącego„uświęcaniu”jednostek,aprzedewszystkimorganizującegoiwyzna-
czającegoramyiporządekwszelkichkontaktówinterpersonalnych.Towłaśnie
rytuałinterakcyjny,araczej–zewzględunaolbrzymiąrozległośćizłożoność
zagadnienia–wybranejegozrytualizowaneformy,konwencjeistrategie,oraz
fazy,wktórychsiętoczy,stanowiąprzedmiotmoichdociekańprzedstawionych
wkolejnychrozdziałachtejksiążki.
Celemmoimniejestwięcwyliczeniezrytualizowanychformułjęzykowych
istworzeniekatalogurytualizmówjęzykowych–takiebadaniapokrywałybysię
wówczaszdokonaniamiinnychbadaczy(ipowielałybyowebadania),naprzy-
kład,zwłaszczajeślichodziojęzykowerytualizmygrzecznościowe,zpracami
MałgorzatyMarcjanik(m.in.1997)orazKazimierzaOżoga(m.in.1990).Inte-
resująmniewięcnietyleformułyjęzykoweirepertuarśrodkówjęzykowych,ile
komunikacyjnestrategieikonkretnedziałaniajęzykoweuwikłanewżyciespo-
łeczne.Analizujęwięcprosteizłożoneaktyjęzykowegonawiązywania,podtrzy-
mywaniaipogłębianiawięzi,dającesięwpisaćwcodziennyrytuałinterakcyjny.
Interesująmniekolejnefazytegorytuałuiprzejawiającesięwnichkonwencje
działańjęzykowych,stałeipowtarzalnezachowania–werbalneiniewerbalne
–oraznajczęstszestrategie,którychcelemjesttakiepokierowanieprzebiegiemry-
tuałuinterakcyjnego,abyzakończyłsięonkomunikacyjnymsukcesemobupart-
nerówkontaktu,aprzynajmniejpragmatycznympowodzeniemjednegoznich.
