Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wprowadzenie
bardzoznaczącewdziedzinieestetyki.Niesąskłonniprzytym-pozanielicz-
nymiwyjątkami-definiowaćtychterminówjakowartościestetycznych.Dys-
kursaksjologiczny,wktórysiętuwikłam,jesttyleżryzykowny,cosamwzywa,
bysiędoniegowrazztymiterminamiprzyłączyć.Rozpiętość,zjakądefiniuje
sięwartośćestetyczną-odKantowskiegopięknaniezależnegojakowłaściwe-
goprzedmiotuczystegosądusmaku11popanestetyzmgłoszący,żekażdacecha
percypowanegoprzedmiotumożepodpewnymiwarunkamizostaćzaktualizo-
wanajakowartośćestetycznawprocesiespołecznym12-pozwala,jaksądzę,na
uwzględnienieodpowiednichniuansówaksjologiczno-estetycznychiobronę
naszychdzisiejszychprzeżyćestetycznychjakoprzeżyćwartości.
Jednakowożchciałabymnajpierwnakreślić-korzystajączwiedzytrans-
dyscyplinarnej-ojakiegorodzajupojęciachwogólemożemymówić
wodniesieniudokampu,glamouruivintage.Zależymibowiemnawyraźnym
uchwyceniukontekstów,wjakichfunkcjonująestetycznesensytychterminów.
Nierekonstruujękonotowanychprzezniezjawiskwcałejichzłożoności,alesku-
piającsięnaichzastosowaniudonazywaniaupodobańestetycznych,biorępod
uwagęichskomplikowanegenezy.Zmierzamdotego,bysprecyzowaćznacze-
niasłówvkamp”
,vglamour”ivvintage”
,wyszczególnić,cojełączy,iokreślićich
przydatność(opisową,krytycznąiaksjologiczną)wdoświadczeniuestetycznym
różnychprzejawówkultury,wtymtakżeelementówcodziennegootoczenia.Da-
lej-uszczegóławiająctezadania-istotnebędzieustalenie,dojakiegorodzaju
nazwużywanychwestetycesłowatenależą.
Termin,naktóryzdecydowałamsięwtytule-vkategorie”-jestnajbar-
dziejogólny,powszechnyiużytecznydlabadaczykulturyreprezentujących
różnedyscypliny.Naogółkategorieestetycznerozumiesięjakoróżnegotypu
cechyijakościsłużąceokreślaniuprzedmiotówestetycznych,anastępniewią-
żesięznimiwartościestetyczne,naprzykładpiękno,tragizm,groteskęiinne13.
Westetycejednakznaczeniasłówtakichjakvcechy”(lubvwłasności”),vjako-
ści”,vwartości”niesątożsame.Pojęciaznimiskorelowanepoddawanoszcze-
gółowym,częstoskrajniepolemicznymrefleksjom.Najbardziejupowszechnił
siępoglądowarstwowejstrukturzeprzedmiotuestetycznego(lubdzieła),
wktórymelementyniższegostopniawarunkująkolejne,tezaśnadnimisię
nadbudowują.Wzwiązkuztymmożnamówićonastępującej(uproszczonejna
11DokoncepcjiKantapowracamwkilkuwątkach,włączającmiędzyinnymiprzy-
wołanetupojęcia.
12TadeuszPawłowski,Wartościestetyczne,WiedzaPowszechna,Warszawa1987,
s.85-114.
13Zob.np.MichałGłowiński,TeresaKostkiewiczowa,AleksandraOkopień-Sła-
wińska,JanuszSławiński,Słownikterminówliterackich,Ossolineum,Wrocław2000,
s.238-239.
